داروهای مصرفی در بیهوشی استنشاقی ماهی
بسیاری از داروها دربیهوشی ماهیان به کار رفته اند. جزئیات بیشتر که در زیربه آنها اشاره میشود تنها محدود به موادی است که به طور رایج بیشتر مصرف میشوند. این داروهای رایج عبارتند از:
1- ام اس 222 (تریکائین متان سولفونات)
این ماده در ابتدا به عنوان داروی بیهوشی موضعی به کار میرفت، ولی تاثیر آن بر حیوانات خونسرد شناخته شد و از آن هنگام در بسیاری از گونه هامورد استفاده قرار گرفت. این ماده پودر کریستالی سفیدی است که در محیط خشک به خوبی حفظ میشود.این دارو یک زنجیره جانبی سولفاناتی دارد که موجب اسیدی شدن آن میشود.
وجود فهرستی طولانی از رخدادهای فیزیولوژیکی استفاده از آن ، شامل افزایش هماتوکریت ، بلع اریتروسیت ها ، هیپوکسی ، افزایش مقدار دی اکسید کربن ، هیپرگلیسمی ، تغییر در الکترولیت های خون، مقادیر هورمون ها ،کلسترول،اوره،لاکتات و اسید آسکوربیک بین کلیوی وجود دارد.
تا کنون تاثیرات سمی این ماده برای انسان در غلظت ها مورد استفاده گزارش نشده است. این ماده در عرض 24 ساعت با ادرار دفع میگردد و مقادیر بافتی آن در همین زمان تا حدود صفر کاهش می یابد.زمان منع مصرف گوشت مورد نیاز اعلام شده توسط اداره نظارت بر دارو و غذای آمریکا، 21 روز میباشد.
به ادامه مطلب بروید
2- بنزوکائین
بنزوکائین ماده کریستالی سفیدی است که از نظر شیمیایی بسیار شبیه ام اس 222 است. از آنجاییکه گروه فرعی سولفونیل را ندارد اغلب غیر محلول در آب است و در ابتدا باید در استن یا اتانول حل شود. بنزوکائین هیدروکلراید در آب محلول تر ولی گران تر است ویک محلول اسیدی ایجاد میکند. بنزوکائین به صورت محلول ، خنثی است و احتمالا به این علت ، افزایش فعالیت و واکنش اولیه استرس دار کمتری را تسبت به ام اس 222 ایجاد میکند.
بنزوکائین در غلظت هایی که مصرف میشود مسمومیتی برای انسان ایجاد نمیکند و به طور گسترده ای در تولیدات غذایی انسانی وجود دارد.عموماٌ مقادیر بافتی دارو در طول حدوداٌ 24 ساعت به مقادیر غیر قابل تعیین افت میکند با وجود این مدت زمان منع مصرف گوشت 21 روز از طرف اداره نظارت بر داروو غذای آمریکا گزارش شده است.
3- کوئینالدین ، سولفات کوئینالدین
کوئینالدین یک مایع روغنی زرد رنگ با قابلیت حلالیت محدود در آب است که پیش از مخلوط شدن با آب باید در استون یا الکل حل شود. این ماده با اینکه یک بیهوش کننده موثر است ، ناخوشایند ، تحریک کننده و غیر محلول است و آسیب قرنیه چشم به دنبال استفاده از آن در آزادماهیان گزارش شده است.
سولفات کوئینالدین یک پودر محلول در آب با رنگ زرد کم رنگ است و هم اکنون توسط تعداد زیادی از شرکت ها عرضه میشود.جا به جایی آن راحت است ولی هزینه آن نسبت به کوئینالدین و ام‌اس222 بیشتر است.در مجموع کارایی کوئینالدین در آب نرم کمتر و در آب گرم بیشتر است . با وجود محرک بودن و داشتن بوی بد ، اثرات سرطان زایی کوئینالدین مشاهده نشده است. مقادیر بافتی دارو در مدت 24 ساعت به مقدار غیر قابل تعیین میرسد.
4- فنوکسیتول ( 2- فنوکسی اتانول )
فنوکسیتول یک مایع روغنی سفید یا کاهی رنگ با بوی آروماتیک ملایم است که اگر با مقدار کمی آب تکـان داده شود، به راحتـی تبدیل به یک محلول میشـود. این دارو نسبت به داروهای دیگر ارزان اسـت و
خاصیت باکتری کشی و قارچ کشی دارد.
2-فنوکسی اتانول موجب کاهش قابل توجه فشار خون آئورت پشتی در قزل آلای رنگین کمان شده و همچنین در مغز ، کبد ، کلیه و کیسه صفرای قزل آلای رنگین کمان توزیع میشود و نیمه عمر بیولوژیکی آن حدوداً 30 دقیقه است.
5- متومیدات و اتومیدات
متومیدات و اتومیدات دو داروی خواب آور غیر باربیتوراتی دارای حلقه ایمیدازولی می باشند که در پزشکی به کار میرفته اند.
داروی اتومیدات با سرکوب تعدادی از راه های فرعی شیمیایی که منجر به سنتز کورتیزول میشوند باعث کاهش کورتیزول پلاسما شده که این اثر مطلوب نبوده و به همین دلیل این دارو اکنون در پزشکی مصرف نمیگردد.
متومیدات دارویی بسیار موثر است که القا بیهوشی در استفاده ازآن سریع و 1تا 2 دقیقه طول میکشد و برگشت از بیهوشی نیز سریعتر از ام اس 222 است. اما این داروموجب کاهش شدید فشار خون آئورت پشتی در قزل آلای رنگین کمان شده است. در طول بیهوشی با متومیدات سنتز کورتیزول مهار میشود و همچنین لاکتات خون و هماتوکریت افزایش می یابد.
6- 4 استیریل پیریدین
این دارو پودر سفیدی است ، که به سهولت در آب حل میشود. القا بیهوشی 1 تا 5 دقیقه و بازگشت از بیهوشی 20 تا 30 دقیقه است. این دارو در نگام جا به جایی ماهیان برای تکنسین بی ضرر می باشد.
7- آمیلوباربیتون
این باربیتورات در آب بسیار محلول است. القا بیهوشی به 30 تا 60 دقیقه زمان نیاز دارد و برگشت از بیهوشی کند است و به بیش از 5 ساعت زمان نیاز دارد. این دارو با مقادیر زیاد کلسیم موجود در آبهای شیرین سخت و آبهای دریایی تضاد دارد و درنتیجه کاربرد عملی چندانی ندارد.
8- کلرال هیدراته
به صورت کریستالهای بیرنگ با بوی تند که به راحتی در آب حل میشود ، در دسترس است. سرکوب کننده خوبی برای دستگاه اعصاب مرکزی است، ولی به نظر میرسد بی دردی کمی ایجاد میکند . بیهوشی جراحی تنها با مقادیر زیاد آن امکان پذیر است که مشکلات تنفسی ممکن است اتفاق بیفتد یا ایست قلبی روی دهد.
9- کلربوتانول
به صورت کریستالهایی که در آب گرم به راحتی ولی در آب سرد به کندی حل می شود، موجود می باشد. القا بیهوشی با این دارو سریع است و 2 تا 3 دقیقه طول میکشد و نگهداری پایدار و برگشت از بیهوشی نیاز به 30 تا 60 دقیقه دارد.
10- کلروفرم
یک مایع شفاف بیرنگ با بوی شیرین تند و زننده است. چندان در آب حل نمیشود و در تکنسین ها کبد را به شدت مسموم میکند و نباید د محل های بسته مورد استفاده قرار گیرد.
11- عصاره گیاه میخک
عصاره گیاه میخک به عنوان یک بیهوش کننده قدیمی استفاده میشده استو کارایی آن به عنوان بیهوش کننده در دندان پزشکی به خوبی مشخص است. ساختار اصلی آن حدوداً 70 تا 90 درصد وزن روغن اوژنول است و علاوه بر این حاوی ترکیبات گسترده تورپنوئید است که در ایجاد صفات بو و طعم موثرند.
تکرار بیهوشی با این ماده اثرات زیانباری نداشته و بازگشت به غذا خوردن سریع بوده و هیچ مهار رشدی مشاهده نمیشود. مزیت عمده عصاره گل میخک این است که ارزان است ، جا به جایی آن دشوار و ناخوشایند نیست و اثرات زیانبار برای کارکنان ندارد.(
از میخک ترکیبی به نام آکویی اس ساخته شده است که حاوی 50 درصد ایزواوژنول و 50 درصد پلی سوربات می باشد و از طرف اداره نظارت بر دارو و غذای آمریکا دارای تاییدیه میباشد.
از داروهای دیگری که به طور محدود برای بیهوشی استنشاقی استفاده میشود میتوان به اتر، لیگنوکائین،متیل پنتینول ، پروپوکسات ، کوئینال باربیتون ، سیانید سدیم ، آمیل الکل درجه سه ، بوتیل الکل درجه سه ، تری برمو اتانول و اورتان اشاره کرد.
- Lignocaine
- Tertiary butyl alcohol
- Methyl pentynol
- Tribromoethanol
- Propoxate
- Urethane
