وت شاپ بلاگ (دامپزشکی و دامپروری)

کتاب ، جزوه ، فیلم ، اپلیکیشن در زمینه دامپزشکی و حیوانات

وت شاپ بلاگ (دامپزشکی و دامپروری)

کتاب ، جزوه ، فیلم ، اپلیکیشن در زمینه دامپزشکی و حیوانات

وت شاپ بلاگ (دامپزشکی و دامپروری)
فروشگاه دامپزشکی و دامپروری
اپلیکیشن دامپزشک همراه
آخرین نظرات

پاستورلوز در خرگوش ها

چهارشنبه, ۲۲ ارديبهشت ۱۴۰۰، ۰۹:۰۳ ق.ظ
پاستورلوز در خرگوش ها
پاستورلا مولتی سیدا یک باکتری گرم منفی خیلی کوچک، غیر متحرک، بیضی شکل، کوکوئید یا به صورت میله ای کوچک است و در رنگ آمیزی، 2 قطبی به نظر می رسد. ارگانیسم بالقوه برای تعدادی از پستانداران بیماری زاست. آن می تواند به عنوان یک ارگانیسم کومنسال نیز یافت شود برای مثال پاستورلا مولتی سیدا از لوزه ی سگ های سالم و دستگاه تنفس انسان جدا شده است. در خرگوش، پاستورلا مولتی سیدا می تواند در مجاری بینی بماند بدون این که موجب بیماری گردد. در خرگو ش های خانگی که به صورت انفرادی و یا به تعداد کم نگهداری می شوند، پاستورلا مولتی سیدا به ندرت موجب بیماری اولیه می شود اگر چه باکتری اغلب به عنوان یک پاتوژن ثانویه در ترشحات چرکی یافت می شود.
به ادامه مطلب بروید

در کلونی هایی از خرگوش ها که برای تکثیر، تولید مو، گوشت و یا اهداف آزمایشگاهی نگهداری می شوند پاستورلا به عنوان یک بیماری مهم و جدی مطرح است. بیماری زمانی رخ می دهدکه فاکتور های مستعد کننده برای باکتری فرصتی را فراهم کند تا شروع به تکثیر کردن نماید و دفاع ایمونولوژیکی و فیزیولوژیکی مجرای تنفسی را در هم بشکند. در طی این اپی زودها، تعدادی از باکتری های حاد و ویرولانت به وجود آمده و به آسانی به دیگر حیوانات مجاور انتقال می یابند.
چندین سروتیپ سوماتیک و کپسولاز از پاستورلا مولتی سیدا وجود دارد که برای چارپایان اهلی و طیور بیماری زا هستند اما تنها تعداد کمی برای خرگوش ها بیماری زا هستند. در خرگوش ها سروتیپ های 12:A، 3:A و3:d انواع معمول هستند. سروتیپ 12:A بیشتر در ارتباط با بیماری بخش فوقانی دستگاه تنفس  (Snuffle) (خس خس بینی) است، در حالی که سروتیپ 3:A و گهگاهی 3:D  بیشتر مرتبط با بیماری بخش تحتانی دستگاه تنفس است.
حدت عفونت مابین سروتیپ ها متفاوت است. پاستورلا مولتی سیدا یک اندوتوکسین تولید می کند که با توجه به سروتیپ آن ها فرق می کند. نقش اندوتوکسین در بیماری بالینی نامشخص است، اگر چه در موارد سپتی سمی ممکن است قابل توجه باشد. باکتری هم چنین تولید چسندگی می کند که باکتری ها را به سطح اپی تلیال می چسباند. آنتی بادی های مخاطی (IgA) رشد باکتری ها را مهار می کنند و در پاسخ به در معرض قرار گرفتن به پاستورلا مولتی سیدا تولید می شود. میزان آنتی بادی هومورال بالا (IgG) در ارتباط با عفونت مزمن هستند و جهت تشخیص خرگوش های آلوده در کلونی های آزمایشگاهی استفاده می شود.

اپیدمیولوژی
زمانی که تعداد کافی از باکترهای پاستورلا مولتی سیدا در بین خرگوش ها منتقل شود، یک عفونت تحت بالینی در بخش فوقانی دستگاه تنفس ایجاد می شود. باکترها در موکوس که غشاهای مخاطی را می پوشاند فراوان می شوند اما در سینوس ها به ندرت یافت می شوند. بیماری بالینی زمانی  زخ می دهد که تعادل مابین کلیرانس موکوسیلیاری و تکثیر باکتری ها به هم بخورد. آبستنی، زایمان، شیرواری، بهداشت ضعیف، شلوغی، استرس، کمبود مواد مغذی، استعداد ژنیتکی و سروتیپ باکتری می تواند بر شدت بیمار موثر باشد که در کلونی ها مشکل بیشتر از خرگوش های خانگی است. پاستورلا مولتی سیدا مدت زمان کوتاهی بعد از تولد به بچه خرگوش های تازه متولد شده منتقل می شود و باکتری در مجاری بینی آن ها قرار می گیرد.
فاکتورهای مستعد کننده زیادی برای خرگوش های جوان وجود دارد از جمله: سن از شیر گرفتن، حضور عفونت واژن و شیوع عفونت داخل کلونی. استعداد ژنتیکی نیز مطرح است به عنوان مثال، خرگوش های چین چیلا که دارای موی نقره ای رنگ هستند و خاص مناطق آمریکای جنوبی است حساس تر از خرگوش های نژاد بلو بورانس هستند. شیوع بیماری با افزایش سن حیوان و تا حدود 5 ماهگی بالا می رود. بعد از کلونیزه شدن باکتری در مجاری فوقانی دستگاه تنفس عفونت به دیگر قسمت های مجار تنفسی و محفظه صماخ گسترش یافته و می تواند موجب رینیت، کونژانکتیویت، پنومونی، تراکثیت، التهاب مجرای اشکی و اوتیت میان گردد. برخی خرگوش ها علی رغم حضور باکتری در این مناطق بدون علامت می باشند.

برخی نیز به صورت حامل برای دیگر حیوانات باقی می مانند. دیگر خرگوش ها ممکن است در کشت از مجاری بینی منفی باشند اما باکتری در محفظه صماخ حضو داشته باشد. انتشار بیماری می تواند از طریق تماس مستقیم و یا از طریق هوا صورت گیرد. خرکوش های سالم در تماس مستقیم با خرگوش های آلوده در طی 8 روز تا 3 هفته مبتلا می شوند. جدا کردن خرگوش ها در یک مسافت چند متری انتقال عفونت را به تأخیر می اندازد. انتقال از طریق اجسام بی جان نشان داده شده و آب آلوده نیز به عنوان یکی ا منابع آلودگی است.

علایم بالینی:
عفونت  ناشی از پاستورلا مولتی سیدا می تواند حاد، تحت حاوپد و یا مزمن باشد. چندینسندرم بالینی در ارتباط با پاستورلوز وجود دارد. این موارد عبارتند از:
  •  رینیت (اسنافل= صدای خس خس بینی)
اصطلاح اسنافل دلالت بر عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس می کند و با ترشحات سروزی و به دنبال آن ترشحات چرکی از بینی مشخص می شود. خرگوش ها مبتلا عطسه و سرفه می کنند و ممکن است یک صدای قابل سمع از بخش فوقانی دستگاه تنفس (به صورت خس خس) به گوش رسید. این عفونت ها معمولاً در ارتباط با پاستورلا مولتی سیدا هستند اگر چه دیگر عوامل عفونی نظیر استافیلوکوکوس اورئوس می تواند در گیر شود.
در خرگوش ها اهلی بیماری های دندانی و اجسام خارجی در بینی می توانند چنین علایم مشابهی را ایجاد کنند. ترشحات سفید چسبنده و ضخیم با دست های حیوان که چنگ زده می شود پاک شده و موجب می شود که به صورت رنگ زرد و حالتی شبیه به پوشش حصیری در ناحیه بینی در آید. بهداشت ضعیف،شلوغی، تهویه ضعیف، گرد و خاک و آمونیاک موجود در ساختمان شرایط بیماری را بدتر می کنند. مطالعات بر روی رینیت در خرگوش های آزمایشگاهی نشان داده است که برخی خرگوش ها می توانند رینیت را از 2 هفته قبل از این پاستورلا مولتی سیدا از ترشحات بینی جدا شود داشته باشند. معمولاً علایم بالینی، علی رغم درمان مقاوم هستند.
  • پنومونی 
پاستورلا مولتی سیدا عامل پنومونی در خرگوش هاست. بیماری می تواند حاد باشد و به سرعت موجب مرگ شود. عفونت های مزمن و تحت حاد نیز در خرگوش ها رخ می دهد و در این حالت بدون علایم هستند. بنابراین غیر معمول نیست که ضایعات پنومونی به صورت اتفاقی در طی آزمایشات پس از مرگ در خرگوش های سالم ببینیم. آبسه های بزرگ نیز م تواند در قفسه صدری موجود باشد.
  • عفونت دستگاه تناسلی
از واژن تعداد نسبتاً زیادی از خرگوش های حامل جدا شده است. واژن خرگوش می تواند به صورت مخزن عفونت عمل کند. پاستورلا مولتی سیدا می تواند در طی جفت گیری انتشار یابد. حیوانات نر نیز ممکن است عفونت را در دستگاه تناسلی شان داشته باشند. اورکیت، پیومترا و دیگر عفونت های تناسلی نشان دهنده عفونت ناشی از پاستورلا هستند.
  • زخم های پوستی و آبسه ها
پاستورلا مولتی سیدا اغلب از آبسه ها و زخم ها آلوده ناشی از گزش جدا شده است. ارگانیسم در مجاری بینی تعداد زیادی از خرگوش ها موجود است و می تواند بافت های دیگر را در طی لیسیدن و تمیز کردن آلوده کند. پاستورلا مولتی سیدا ممکن است از زخم های پوستی بعد از عمل جراحی جدا شده و بعد از جراحی ارتوپدی موجب استئومیلیت شود. این باکتری از آبسه های صورت نیز جدا شده است که ناشی از عفونت پری آپیکال یا آسیب بافتی حاصل از بزرگ شدن دندان ها در بیماری های دندانی می باشد.
  • التهاب مجاری اشکی (داکریوسیستیت)
پاستورلا مولتی سیدا می تواند موجب التهاب مجاری اشکی شود. ارگانیسم ممکن است از ترشحات چرکی مجاری بینی ـ اشکی که می تواند ناشی از انتشار عفونت از مجاری بینی و یا متعاقب عفونت های ثانویه در مجاری مسدود ناشی از بزرگ شدگی ریشه دندان ها به ویژه دندان های پیش فک بالا باشد جدا گردد.
  • اوتیت میانی
پاستورلا مولت سیدا می تواند از طریق لوله استاش از مجاری بینی به محفظه صماخ راه یابد. یک یافته معمول در رادیوگرافی و یا پس از مرگ حضور چرک فراوان در ساختارهای عمقی گوش است. عفونت می تواند در امتداد عصب وستیبولوکوکلئار (عصب زوج 8) انتشار یابد و موجب بیماری وستیبولار گردد و در نتیجه یک سری علایم عصبی نظیر نیستاگموس و چرخش ناحیه سر ایجاد شود.

جدا سازی پاستورلوز
تشخیص پاستورلوز در کلونی های خرگوش مورد نیاز است تا انتشار بیماری را محدود کند. علایم بالینی نشان دهنده عفونت هستند، اما تست ها تشخیصی مورد نیاز است تا ارگانیسم را جدا کند و حاملین دون علامت را مشخص نماید. برای تشخیص نیاز به یک سواب عمقی از بینی است. گرفتن نمونه خوب در حیوان هوشیار مشکل است و برای بدست آوردن نمونه های رضایت بخش نیاز به داروهای آرام بخش یا بیهوشی است. کشت باکتریایی همیشه قابل اعتماد نیست. عفونت می تواند در داخل مجار بینی و یا در سینوس های پارانازال عمقی باشد و نتایج منفی کاذب می تواند رخ دهد. برخی خرگوش ها قبلاً با آنتی بیوتیک ها درمان  شده اند و در این حالت جداسازی باکتری نیز مشکل است.
پاستورلا مولتی سیدا خوب در محیط های ناقل زنده نمی ماند. کمتر از 24 ساعت در درجه حرارت اتاق زنده می ماند. برخی از سویه های پاستورلا مولتی سیدا در درجه حرارت 34 تا 35 درجه و در محیط کشت به خوبی رشد می کنند. تست ها سرولوژیک و PCR در آمریکا در دسترس هستند. بالا رفتن تیتر نشان دهنده در معرض قرار گرفتن و عفونت است، اما حضور آنتی بادی به تنهایی، حضور عفونت فعال را تأیید نمی کند. محققین در یک بررسی، ترکیبی از کشت باکتریایی، سرولوژی و PCR را برای تشخیص پاستورلوز در خرگوش هایی که دارای علایم بالینی بودند استفاده کردند و مشاهده نمودند که ترکیبی از PCR و سرولوژی مناسب تر از کشت باکتریایی بودند. از دیگر باکتری ها که موجب علایم بالینی مشابه می گردد می توان بوردتلا، پسودموناس و استافیلوکوک ها را نام برد.

کنترل پاستورلوز در کلونی خرگوش ها
پاستورلوز یک معضل جدی در کلونی پرورش خرگوش های آزمایشگاهی و تجاری است. بیماری هم چنین در محل های کوچک که چندین خرگوش نگهداری می شوند معضل است. استرس، بیماری همزمان، شلوغی و تهویه ضعیف می تواند موجب فعال شدن عفونت نهفته گردد. مشابه هر بیماری عفونی دیگر، رعایت بهداشت مناسب در کنترل بیماری موثر است. خرگوش های مبتلا می بایست جدا شوند و درمان در آن ها صورت گیرد و یا چنان چه منبع عفونت هستند معدوم گردند. نگهداشتن خرگوش ها به تعداد کم و در کنار یکدیگر و به حداقل رساندن تماس مابین گروه ها و دسته ها خطر انتقال بیماری را کاهش می دهد. در کلونی های آلوده، بیماری می تواند از طریق جدا کردن بچه خرگوش هایی که تازه از شیر گرفته شده اند از خرگوش های بالغ، کنترل دقیق محیط و کاهش فاکتورهای استرس به حداقل برسد.
یک محیط تمیز، خشک و با تهویه خوب و بدون جریان باد مورد نیاز است. خرگوش ها می توانند در مقابل سرما مقاومت کنند، اما در درجه حرارت بالا دچار استرس می شوند. محیط های بسته خطر بیماری را افزایش می دهند به ویژه اگر کیفیت هوا ناشی از بالا بودن آمونیاک، پایین باشد. درجه حرارت مناسب برای خرگوش ها 16تا20 درجه و رطوبت 50تا70 درصد است. کیفیت هوا می بایست خوب بوده و تغییر هوا در حدود 20 بار در ساعت باشد و ترجیحاً یک سیستم فیلتر وجود داشته باشد.

پیشگیری از پاستوزلوز:
سالیان سال است که چندین روش برای کنترل پاستورلوز در کلونی خرگوش ها و با درجات متفاوتی از موفقیت به کار بسته شده است. خیلی از کلونی های آزمایشگاهی در حال حاضر عاری از بیماری هستند. مخزن خرگوش های عاری از پاستورلوز به این شکل انتخاب می شوند که خرگوش ها را برای مدت 2تا4 هفته در محیط های مجزا قرار داده و به طور مکرر کشت از مجاری بینی به عمل می آید. خرگوش هایی که کشت مثبت داشته باشند و یا دارای علایمی از رینیت باشند حذف خواهند شد. خرگوش های باقی مانده برای مدت 3 سال جهت ازدیاد نسل استفاده می شوند. از دیگر روش های تولید خرگوش های عازی لز بیماری، سزارین خرگوش های باردار است. جدا کردن سریع بچه خرگوش ها از بالغین و استفاده از آنتی بیوتیک ها می تواند تعداد مخازن عاری از بیماری را افزایش دهد. برای اطمینان از عدم حضور بیمار، انجام تست های سرولوژیک لازم است.
اخیراً از  PCR جهت تشخیص عفونت استفاده شده است. آنتی بیوتیک ها بصورت پروفیلاکتیک در غذا یا آب آشامیدنی مادران آبستن استفاده شده و در جهت پیشگیری از بیماری موثر بوده اند. مقاومت ژنتیکی به پاستورلوز در خرگوش ها نیز وجود دارد و تلاش می شود تا گونه های مقاوم و عاری از بیماری خرگوش ها تولید شوند. واکسن ها نیز بر علیه پاستورلا مولتی سیدا به طور موفقیت آمیزی در دیگر گونه ها نظیر گوسفند استفاده شده و تلاش می شود که واکسن موثر برای خرگوش ها تولید شود. واکسن های زنده و کشته شده در کاهش مرگ و میر و علایم بالینی موثر بوده اند. اغلب سویه های بیماری زا در خرگوش ها، آنتی ژن های سوماتیک 3و12 را با خود حمل می کنند و کپسول نوع  A یا   D  دارند. برخی از پرورش دهندگان خرگوش معتقدند که استفاده از واکسن های مورد استفاده در دیگر گونه ها نظیر گوسفند و گاو بر علیه پاستورلوز در خرگوش ها موثر است. ارزیابی ادعای آن ها در اثبات تأثیر واکسن ها مشکل است.

درمان پاستورلوز:
درمان پاستورلوز بستگی به علایم بالینی، ارزش اقتصادی و یا عاطفی خرگوش دارد که از بیماری رنج می برد. درمان آبسه ها، عفونت های مجاری تنفسی، التهاب مجاری تنفسی و بیماری وستیبولار لازم است که متناسب با شدت بیماری و با  آنتی بیوتیک های مناسب صورت گیرد.
موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۰/۰۲/۲۲
امین زمانی پور

بیماری دام

خرگوش

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی