اتساع سکوم یا ولولوس سکوم در گاو Cecal dilatation and volvulus
اتساع سکوم یا ولولوس سکوم در گاو
Cecal dilatation and volvulus
تاریخچه و سیمای بیمار
اتساع سکوم و ولولوس سکوم مواردی هستند که در گاوهای شیری بالغ، در ۲ ماه اول پس از زایمان به وفور رخ می دهند. وقوع آنها در ماه های زمستان متداول تر بوده و عامل مستعدکننده نژادی را نشان نمی دهند.
دامدار گزارش می کند که گاو بی اشتهایی نسبی یا کامل دارد و تولید شیر نیز سقوط کرده است. اغلب، گله دارای جیره با مواد دانه ای بالا و غنی از کربوهیدرات هایی مثل سیلوی ذرت یا ذرت با رطوبت بالا می باشد.
این جیره ممکن است به صورت (Total Mixed Ration)TMR خورانده شود. معمولا پیشرفت علایم بالینی آهسته است و شروع آن ناگهانی نیست مگر در مواردی که اتساع به پیچ خوردگی تبدیل شود که در این صورت علایم سریعا وخیم می شوند.
سبب شناسی و بیماریزایی
تصور می شود که بیماریزایی اتساع سکوم شبیه به جابجایی های شیردان است. اعتقاد بر این است که ارگانیسم های سکوم کربوهیدرات هایی را که از تخریب میکروبی بخش قدامی دستگاه گوارش فرار کرده اند، متابولیزه می نمایند. اسیدهای چرب فرار، گاز متان و CO2 همگی تولید می شوند. اسیدهای چرب فرار حرکت سکوم را مهار کرده و تجمع گازها سبب اتساع می گردد. تصور می شود که اتساع سکوم بر پیچ خوردگی مقدم است.
(۲) به هنگام اتساع، ممکن است سکوم در جهت حرکت عقربه های ساعت یا در خلاف جهت آن بچرخد (به هنگام مشاهده از راست). مقدار چرخش، درجه آشفتگی عروقی ارگان و شدت علایم بالینی حاصل را مشخص می نماید.
یافته های بالینی
اتساع سکوم : علایم حیاتی در اتساع سکوم معمولا طبیعی هستند. حیوان ممکن است مشغول قدم زدن باشد که نشاندهنده درد خفیف می باشد. ممکن است مدفوع قدری شل باشد و مقدار آن نیز کاهش یافته باشد. گودی تهیگاه راست ممکن است کمی متسع باشد و یک صدای زنگی در تهیگاه راست و در خلف محل مورد نظر برای RDA سمع گردد. قدرت و تعداد حرکات شکمبه کاهش می یابد. معاینه از طریق راست روده تشخیص را تأیید میکند چراکه رأس سکوم در مدخل لگن لمس خواهد
شد.
(۲) ولولوس سکوم : ولولوس سکوم در مقایسه با اتساع آن علایم بالینی بیشتری را به همراه دارد. نبض بالا می رود و قطع کامل شیر، آتونی شکمبه و عدم دفع مدفوع وجود دارد. گاو درد محوطه بطنی را با انتقال دادن وزن خلف بدن، لگد زدن به شکم و خوابیدن و بلند شدن مکرر نشان می دهد. ممکن است گودی تهیگاه راست متسع باشد. صدای زنگی را بر روی ناحیه وسیع تری در مقایسه با اتساع ساده سکوم می توان تولید نمود و ممکن است صدای شلپ شلپ مایعات شنیده شود. معاینه از طریق راست روده بدنه سکوم متسع را آشکار می نماید.
طرح تشخیص
معمولا تشخیص بر اساس علایم بالینی و یافته های راست روده ای صورت می پذیرد.
تست های آزمایشگاهی
(1) معمولا نتایج آزمایشگاهی در اتساع ساده سکوم طبیعی هستند. اغلب حیوانات مبتلا به ولولوس سکوم دچار هیپوکلرمی ،هیپوکالمی و آلکالوز متابولیک می گردند. یافته های آزمایشگاهی دیگر منعکس کننده درجات مختلفی از اختلالات عروقی و شوک می باشند.
(۲) به منظور تفریق ولولوس سکوم از ولولوس شیردان ممکن است که انجام آزمایش لیپتک مفید باشد. مایع سکوم در مقایسه با مایع شیردان دارای pH بالاتر (بیش از ۶) می باشد.
تشخیص تفریقی
(۱) برای اتساع سکوم مواردی از قبیل جابجایی شیردان، کتوز، سوء هضم ساده و گاز قولون را رد نمایید.
(۲) ولولوس سکوم ممکن است مشابه با ولولوس شیردان، رتیکولوپریتونیت ضربه ای پیچ خوردگی ریشه مزانتر و حوادث معدی روده ای (مثل توی هم رفتگیها) ظاهر شود.
طرح درمان
• اتساع ساده سکوم به روش محافظه کارانه درمان می شود.
(الف) جیره و تمرین: بخش خشبی جیره باید افزایش یابد و به منظور افزایش حرکات معدی روده ای فعالیت ورزشی اجباری اعمال گردد. ندرتا نمکهای کلسیم جهت درمان درجه پایین هیپوکلسمی و افزایش حرکت دستگاه گوارش استفاده میگردند.
(ب) جراحی: اتساع سکوم می تواند مزمن یا راجعه باشد. در این موارد ممکن است
جراحی با موفقیت بکار رود.
• ولولوس سکوم نیاز به مداخله جراحی دارد. سکوم از طریق تهیگاه راست در دسترس قرار می گیرد. فشار سکوم کاهش داده می شود و مواد گوارشی از داخل آن و قولون مجاور تخلیه می گردند. معمولا بهبودی در موارد غیر پیچیده خوب است. اگر قسمتی از سکوم یا تمام آن نکروزه شده باشد، تیفلکتومی (Typhlectomy) جزیی یا کلی ضروری می باشد. به منظور اصلاح آلکالوز متابولیک جایگزینی مایعات نیز توصیه می شود (کلرید سدیم کلرید پتاسیم و دکستروز).
پیشگویی
به میزان نکروز بستگی دارد.
vetshoop.ir
اپلیکیشن موبایل دامپزشک همراه
برای تهیه محصولات دامپزشکی و دامپروری ، کتابها و فیلم های آموزشی از قسمت زیر استفاده کنید.
