آبله در طوطی

آبله در طوطی

عامل :

ویروس آوی پاکس ویروس ( Avipoxvirus )

اعضای خانواده پاکس ویریده (Poxviridae) سبب ایجاد عفونت و بیماری در بسیاری از مهره داران و در برخی بندپایان می شوند. تمامی پاکسویروس ها، ویروس هایی پوشش دار بیضوی یا آجری شکل و بسیار بزرگ می باشند. این ویروس به آسانی در کشت های سلولی و بر روی پرده کوریوآلانتوییک تخم مرغ های جنین دار تکثیر می یابد و تیپ A اجرام داخل سیتوپلاسمی را در سلول های این سیستم های کشت ایجاد می نماید. خانواده پاکسویریده شامل دو تحت خانواده است، یکی کوردوپاکس ویرینه (Cordopoxvirinae) که شامل ۸ جنس است و دیگری انتوموپاکس ویرینه (Entomopoxvirinae) که ۳ جنس دارد. در حال حاضر جنس آوی پاکس ویروس (Avipoxvirus) در تحت خانواده کوردو پاکس ویرینه، شامل ۱۰ گونه با ۲ گونه اضافه تجربی می باشد. سویه های متفاوتی از ویروس آبله پرندگان وجود دارد که اختصاصی بودن آنها برای پرندگان گوناگون متفاوت است. باور عمومی بر آن است که طوطی سانان، ویروس آبله ویژه خود را دارند. این ویروس پوشش دار بوده و بسیار مقاوم است و در محیط های خشک، ماه ها باقی می ماند.

ویروس آبله پرندگان، عمدتا از طریق پوسته های کنده شده پوست و یا غشاهای مخاطی دیفتریایی، در محیط پراکنده می شود. این ویروس نمی تواند پوست سالم را مورد تهاجم قرار دهد و به یک جراحت در سطح پوششی نیاز دارد. (برای مثال جراحات ناشی از گزش حشرات و یا زخم). پس از اولین تکثیر در اپیدرم (ویرمی اولیه)، ویروس، جهت تکثیر ثانویه به کبد و مغز استخوان می رود: ویرمی ثانویه) و پس از ویرمی ثانویه، به دیگر ارگان ها حمله ور می شود که در نهایت مرگ پرنده را به همراه دارد. در بیشتر موارد ویرمی ثانویه رخ نمی دهد. آبله در طوطی ها معمولا بصورت ناحیه ای است و این نواحی عموماً شامل پوست و مخاط می باشد.

نشانه های بالینی :

نشانه های بالینی در پرندگان مبتلا، بسته به حدت ویروس، حساسیت میزبان، پراکنش و تیپ ضایعات در یک پرنده عفونی و دیگر فاکتورهای پیچیده کننده، متفاوت است. اما متداول ترین شکل آن در طوطی سانان فرم پوستی و دیفتریایی است. در فرم دیفتریایی، یک پوشش سفت و زردرنگ، محوطه دهانی را می پوشاند که به ندرت می تواند چینه دان و مری را نیز مبتلا نماید. در صورتی که این پوشش برداشته شود، خونریزی روی خواهد داد. در برخی موارد، این پوشش آنچنان ضخیم می شود که پرنده دیگر قادر به بلع نمی باشد و این مسئله می تواند خطر خفگی را به همراه داشته باشد. گاهی این بیماری به عضلات قلب و یا لایه مخاطی روده حمله ور می شود که این مسئله منجر به تشدید بیماری می گردد.

در موارد بسیاری، فرم پوستی آبله، بدون بروز فرم دیفتریایی آن حادث می شود. اولین نشانه، تشکیل نقاط کوچک قهوه ای رنگ و سفت در نواحی بدون پر پوست می باشد. پس از گسترش این نقاط، بر روی پوست جراحات مرطوب و چرب ایجاد می شود. معمولا فرم پوستی آبله بصورت خود محدود می باشد. اما عفونت ثانویه ناشی از باکتری ها و قارچ ها، نشانه های بالینی را شدیدتر می سازد. در برخی موارد، در آبله های پوستی، عوارضی حاصل از بیماری تنها محدود به چشم ها می شود و منجر به کراتیت (التهاب قرنیه)، یوئیت (التهاب عنبیه، مشیمیه و جسم مژگانی) و ایجاد جراحت روی پلک ها می گردد. شکل مرطوب و مخاطی آن در برزیلی ها توصیف شده است. برخی مواقع بیماری با خارش و درماتیت موضعی همراه است. ضایعات معمولا در ناحیه شکم دیده می شود.

یافته های کالبدگشایی :

نشانه های کالبدگشایی غیر اختصاصی هستند. آبله جلدی با ضایعاتی ندولار در نواحی فاقد پر بدن شامل اطراف منقار، غبغب (ریش)، پلک یا حتی پا و بال مشخص می شود.

شکل دیفتریک اغلب دستگاه تنفسی فوقانی و لوله گوارش را در بسیاری از گونه های پرندگان تحت تاثیر قرار می دهد. در ریزبینی ضایعات پرندگان مبتلا به آبله، اجسام گنجیدگی (Inclusion body) در سلول ها ممکن است قابل مشاهده باشند. در برخی موارد، پانکراتیت شدید در بررسی های بافت شناسی ممکن است مشاهده شود.

تشخیص :

نمونه های اخذ شده از ضایعات پوستی و دیفتریایی می تواند تشخیص قطعی بیماری از طریق آزمایش PCR و تایید DNA ویروس قابل استفاده باشد. از طریق این آزمایش ها می توان سویه های ویروس را نیز تعیین نمود. در صورت نمونه برداری از پوست ناحیه مبتلا، با انجام آزمایشات بافت شناسی نیز می توان به تشخیص رسید. گنجیدگی های ائوزینوفیلیک داخل سیتوپلاسمی (اجسام بولینجر)، در تشخیص این بیماری یک نشانه ویژه محسوب می شود. جدا کردن ویروس، در کشت سلولی و بر روی پرده کوریو آلانتوئیک جنین جوجه امکانپذیر است. ردیابی و کشف آنتی بادی هایی که بدن بر ضد این ویروس تولید کرده است قابل اطمینان نمی باشد زیرا در آلودگی به ویروس آبله پرندگان، ممکن است تولید آنتی بادی ضعیف باشد. فرم دیفتریایی آبله باید از تریکومونیازیس و کاندیدیازیس تفریق داده شود.

پیشگیری و درمان :

همانند اغلب عفونت های ویروسی، در حال حاضر هیچگونه درمان موثری برای آبله پرندگان وجود ندارد. اما معمولا بیماری بصورت خود محدود است و طی سه تا چهار هفته خود به خود ناپدید می شود. عفونت های ثانویه باید توسط آنتی بیوتیک ها و ضد قارچ ها درمان شوند. می توان جراحات پوستی و مخاطی را بوسیله پوویدون آیوداین و گلیسرین (با نسبت یک به چهار) ضد عفونی نمود. برخی طوطی ها دچار کمبود ویتامین A می باشند و تجویز ویتامین A می تواند به بهبودی آنها کمک نماید. استفاده از گردنبند برای مدت طولانی ضروری است تا از آسیب های ناشی از خارش پیشگیری شود. در موارد خفیف بیماری، جراحات کاملا بهبود می یابد اما در اکثر موارد آثار جراحت باقی می ماند. بندپایان گزنده (مانند پشه ها و جرب ها) باید کنترل شوند تا از بروز بیماری در پرندگان کاسته شود.

از آنجا که طیف میزبانان بسیاری از جدایه های ویروس آبله مبهم مانده، واکسن های در دسترس اغلب بر پایه نتایج آزمون و خطا استفاده می شوند. محافظت متقاطع در برخی پرندگان (نه تمامی گونه ها) مشاهده شده است. تحقیقات آینده، ارتباط مابین گونه های مختلف ویروس آبله پرندگان را آشکار خواهد ساخت.

vetshoop.ir

اپلیکیشن موبایل دامپزشک همراه

برای تهیه محصولات دامپزشکی و دامپروری ، کتابها و فیلم های آموزشی از قسمت زیر استفاده کنید.