بیماری نیوکاسل

بیماری نیوکاسل

•          بیماری نیوکاسل برای اولین بار در سال 1926 در جاوه اندونزی و شهر نیوکاسل انگلستان گزارش گردید. در انگلستان با برقراری قرنطینه و کشتار دسته جمعی طیور مبتلا و با نابودی طیور در معرض سرایت و نیز با ضدعفونی لانه های آلوده بیماری را کنترل کردند. ولی در جاوه اندونزی مبارزه به صورتی انجام شد که کانون اصلی بیماری نابود نگردید و می توان ادعا نمود که منشاء و سرچشمه انتشار و آلودگی بیماری در دنیا از این ناحیه می باشد. در حال حاضر بیماری نیوکاسل در تمام دنیا تحت کنترل درآمده است. در کشور ما هم زمان با ورود جوجه یک روزه در سال 1329 شمسی از خارج و توسعه صنایع مرغداری در کشور این بیماری نیز مشاهده شد. از آن زمان تاکنون بیماری هر چند سال به صورت همه گیری ظاهر می شود. در سال های اخیر به دلیل رشد روز افزون صنعت مرغداری اهمیت این بیماری بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و همواره به عنوان مهمترین عامل تهدید کننده طیور صنعتی و سنتی مطرح بوده است.

به ادامه مطلب بروید

گزارش های موجود از تلفات وارده در سال های گذشته، حکایت از تلفات تا 100% در مرغداری های صنعتی و سنتی دارد.

عامل بیماری :

•          خانواده ویروس :Paramyxo Viridae,Genus RubulaVirus

•          که به خوبی در جنین تخم مرغ رشد و تکثیر می یابد .

•          ترشحات و مخاط چشم طیور آلوده منشاء ویروس می باشد.

•          ویروس نیوکاسل نسبت به گرما فوق العاده حساس می باشد. پرندگان وحشی منبع آلودگی و انتشار ویروس بوده و شاید ویروس قسمتی از سیر تکاملی خود را در بدن این نوع پرندگان وحشی بگذراند

عوامل تاثیرگذار بر ویروس :

•          دما : عامل این بیماری در مدت سی دقیقه در دمای شصت درجه سانتی گراد غیر فعال میشود .

•          PH: عامل این بیماری در PH اسیدی توانایی مقاومت ندارد و غیر فعال میشود .

•          عامل این بیماری همچنین در موادی مانند فرمالین و فنول ها غیر فعال میشود .

•          لازم به ذکر است که عامل این بیماری برای مدت زمان نسبتا طولانی در دمای بالا بخصوص در مدفوع زنده می ماند

علائم بیماری :

•          اسهال آبکی سبز رنگ و بدبو، از دست دادن اشتها، ناراحتی گیجی و خواب آلودگی، خروج ترشحات از بینی، صدای ناله و خس خس، تورم سر و گردن، پیچ خوردگی سر و گردن به یک سمت بدن. همچنین بال های طیور مبتلا به بیماری آویزان شده و پاهای آنها بر روی زمین کشیده می شوند. از دیگر علائم این بیماری حرکت به دور خود چینه دان پر و کشیده، تشنج، فلجی و در نهایت مرگ می باشد. مرگ و میر جوجه ها فوق العاده بوده و گاهی به صددرصد می رسد.
در مرغ های تخم گذار نیز بیماری نیوکاسل باعث کاهش تولید تخم مرغ و قطع تدریجی تخم گذاری می شود. بیماری نیوکاسل همچنین موجب نرم شدن پوسته تعدادی از تخم مرغ ها می گردد. تخم مرغ های که مرغ ها در این مرحله از بیماری تولید می کنند، ناقل ویروس بیماری نیوکاسل بوده و ارزش جوجه کشی ندارند.
بیماری نیوکاسل در بوقلمون ها و جوجه ها در اشکال خفیف، شدید و حاد بروز می کند و با علائمی از قبیل فلجی، عطسه و سرفه های خشک همراه می باشد .بالهای افتاده و آویزان .

شیوع و انتقال بیماری :

تلفات بسیار بالای بیماری نیوکاسل سبب شده است تا به راه های شیوع آن توجه زیاد شود. انتقال بیماری به طور طبیعی از راه ترشحات، فضولات، امعاء و احشاء پرندگان آلوده و نیز تماس آنها با طیور سالم صورت می گیرد. دستگاه گوارش و تنفس پرندگان به طور طبیعی مرکز اصلی انتقال و حامل بیماری است. حمل و نقل مرغ های زنده – به خصوص آنهایی که بیماری را پشت سر گذاشته اند -–می تواند یکی از عوامل انتقال بیماری از محلی به محل دیگر باشد و علاوه بر اینها، انتقال بیماری به وسیله کارگران، وسایل و ماشین آلاتی که با مرغداری در ارتباط هستند، نیز صورت می گیرد. همچنین ویروس بیماری از طریق هوا و آب آشامیدنی آلوده انتقال می یابد. تخم مرغ های حاصل از مرغ های مادر آلوده به بیماری ممکن است باعث انتقال بیماری به داخل ماشین جوجه کشی و محیط اطراف شود

•          ارتباط مستقیم با ترشحات و بخصوص مدفوع پرندگان درگیر با بیماری .

•          غذای آلوده .

•          آب آلوده .

•          وسایل آلوده .

•          محیط و محوطه آلوده .

•          لباسهای آلوده افراد مرتبط با پرندگان .

•          و......

•          آن دسته از مرغ های مبتلا به بیماری که دوره اولیه (فاصله مبتلا شدن به بیماری و ظاهر شدن علائم) بیماری را می گذرانند، عامل مهم انتقال بیماری به شمار می روند. مرغ هایی که حالت ضعف و ناتوانی پس از درمان بیماری را می گذرانند و یا بیماری را پشت سر گذاشته اند؛ در بعضی از موارد می توانند برای مدت طولانی ویروس بیماری را با خود حمل و پخش کنند.
همچنین تخم مرغ هایی که در طول دو تا چهار ماه پس از مبتلا شدن، از مرغ هایی که سلامتی خود را پیدا کرده اند، جمع آوری شده اند، ویروس بیماری نیوکاسل را با خود همراه دارند

ضایعات کالبدگشایی:

•          ضایعاتی که در این بیماری ممکن است یافت شود عبارتند از :

1. دیده شدن پرخونی و در برخی از مواقع خونریزی در مخاط نای .
2. ادم ، خونریزی و یا نکروز و التهاب در بافتهای لنفاوی و یا موکوس دیواره روده .
3. ادم ، خونریزی و یا حتی از بین رفتن و فساد تخمدانها .
4. ادم در اطراف بافتهای پیش از نای در گردن و بخصوص در محل ورودی نای

تشخیص تفریقی :

•          این بیماری ممکن است که با برخی از بیماریها اشتباه گرفته شود . این بیماریها عبارتند از :

1. Fowl Cholera .
2. Avian Influenza .
3. Laryngotracheitis .
4. Fowl Pox ( Diphteritic Form ).
5. Psittacosis ( Chlamydiosis ) (Psittacosis Birds ).
6. Mycoplasmosis .

7.      Infectious Bronchitis .

تشخیص آزمایشگاهی :

•          شناسایی عامل بیماری :

1.      گرفتن آزمایش بوسیله واکسیناسیون جنین جوجه های نه تا یازده روزه در درون تخم مرغ توسط :

2.      آزمایش فعالیت Haemagglutination .

3.      جلوگیری از فعالیت Haemagglutination بوسیله آنتی سرم اختصاصی ویروس نیوکاسل

·         برآوردهای پاتوژنسیتی :

1.      ·        آزمایش نشان گذاری در فیبروبلاست جنین کشت داده شده .

2.      ·        برآورد میانگین زمان مرگ در جنین جوجه .

3.      ·        ICPI در جوجه های یکروزه .

4.      ·         IVPI در جوجه های شش هفته ایی

·         آزمایشهای سرولوژیک :

1.      Elisa ..

2.      نمونه خون .

3.      نمونه سرم

·         نمونه گیری :

o        نمونه های لازم برای تشخیص این بیماری از کلوآک ، نای یا مدفوع پرندگان زنده گرفته میشود . همچنین میتوان نمونه گیری از مدفوع و یا ارگانهای مشترک پرندگان مرده را صورت داد

پیشگیری از طریق مدیریت و بهداشت :

A.      جوجه کشی:
رعایت موارد زیر در جوجه کشی به طور کامل ضروری است.
1-تأسیسات جوجه کشی باید از آشیانه ها، سالن های پرورش و تأسیسات کشتارگاه دور و مجزا باشد.
2-آشیانه های پرورش جوجه باید از سایر آشیانه ها کامل جدا باشد.
3-جدا کردن کارگران قسمت جوجه کشی از سایر بخش ها.
4-پرورش مرغ های جوان باید در محلی کاملاً جدا، دور از آشیانه مرغ های مسن و در محیطی کاملاً بهداشتی انجام گیرد.
5-از ورود هر نوع وسیله نقلیه به مزرعه پیش از ضدعفونی کامل آن جلوگیری شود. 6-مرغ هایی که تلف شده اند، باید به دقت کامل و بدون آلودگی محیط اطراف سوزانده و نابود شوند.
7-سالن های پرورش مرغ باید پیش از ریختن جوجه، شستشو و ضدعفونی شود.
8-باید از مواد ضدعفونی کننده و آهک در جلوی آشیانه ها و حتی الامکان در گذرگاه های مزرعه استفاده شود

B.      آشیانه های پرورش طیور:

رعایت موارد زیر در آشیانه های پرورش طیور به طور کامل لازم است:
1- از ورود هر نوع پرنده ای به آشیانه جلوگیری شود.
2-هنگام ورود کارگران به آشیانه، باید لباس آنها عوض و ضدعفونی شده باشد.
3-جوجه های یکروزه باید از مراکز مطمئن و تأیید شده از سوی کارشناسان خریداری شوند.
4-پرورش مرغ های جوان باید در محلی کاملاً جدا، دور از آشیانه مرغ های مسن و در محیطی کاملاً بهداشتی انجام گیرد.
5-از ورود هر نوع وسیله نقلیه به مزرعه پیش از ضدعفونی کامل آن جلوگیری شود.
6-مرغ هایی که تلف شده اند، باید به دقت کامل و بدون آلودگی محیط اطراف سوزانده و نابود شوند.
7-سالن های پرورش مرغ باید پیش از ریختن جوجه، شستشو و ضدعفونی شوند.
8-باید از مواد ضدعفونی کننده و آهک در جلوی آشیانه ها و حتی الامکان در گذرگاه های مزرعه استفاده شود

C.      کشتارگاه و کارخانه جات بسته بندی گوشت طیور

موارد زیر باید رعایت شوند:
ضدعفونی، شستشو و تمیز کردن وسایل، لوازم و محیط کشتارگاه طیور و کارخانه در زمان های مختلف به خصوص در زمان شیوع بیماری لازم است

 

پیشگیری از طریق واکسیناسیون :

•          یکی از مؤثرترین راه های پیشگیری و مبارزه با شیوع بیماری نیوکاسل، استفاده از واکسن مخصوص است. برای ایمن نمودن طیور در مقابل این بیماری از راه واکسیناسیون، دستور یا برنامه یکسانی وجود ندارد، بلکه در مناطق مختلف با روش های خاصی صورت می گیرد.
برنامه واکسیناسیون جوجه ها باید با توجه به نوع آب و هوای منطقه، نوع واکسن و دستور دامپزشک باشد.
واکسن نیوکاسل دارای سویه های B1، لاسوتا، روغنی و کوماروف می باشد که در ایران بیشتر از دو سویه B1 و لاسوتا و روغنی به چهار طریق قطره چشمی، آشامیدنی، اسپری و تزریقی استفاده می گردد

•          برای اینکه واکسیناسیون بر علیه بیماری نیوکاسل مؤثر و دارای نتیجه مطلوب باشد رعایت نکات زیر الزامی می باشد:
1-سعی شود طیور همسن پرورش داده و همزمان واکسینه نمود.
2-فاصله بین دو واکسیناسیون حداقل یک هفته باشد.
3-واکسن تازه باشد و در نگهداری و حمل و نقل آن رعایت دستورات کارخانه سازنده به عمل آید. (در دمای یخچال های معمولی نگهداری شود و هنگام حمل و نقل در ظروف سر بسته محتوی یخ باشد.)
4-ظروف محتوی واکسن نباید در معرض مستقیم نور آفتاب قرار گیرند.
5-ظروفی که در آنها واکسن می ریزند نباید 3 تا 4 روز قبل از آن به مواد ضدعفونی کننده آغشته شده باشند.
6-برای رقیق نمودن واکسن و یا مصرف آن به فرم خوراکی نباید از آبهای کلردار یا محتوی سایر مواد ضدعفونی کننده استفاده گردد

•          7-گله ای که مورد واکسیناسیون قرار می گیرد کاملاً سالم باشد و از واکسینه نمودن طیور غیر سالم و بیماری خودداری گردد.
8-بلافاصله بعد از واکسناسیون به مدت 48-24 ساعت همواره با اب می باید آنتی بیوتیک داد و دمای سالن را بین 2 تا 3 درجه سانتیگراد بالا برد.
9-واکسن آماده شده را حداکثر در ظروف به مدت 2-1 ساعت می باید مصرف نمود

•          واکسیناسیون با واکسنهای امولوسیون روغنی و همچنین واکسنهای زنده میتواند بصورت چشمگیری سبب کاهش تلفات در گله های طیور بشود .

•          واکسن B1 زنده و لاسوتا بایستی در آب آشامیدنی محلول شود و یا بصورت اسپری دانه درشت استفاده شود . این واکسنها را گاهی نیز در داخل بینی استفاده می کنند .

•          جوجه های سالم بایستی هرچه زودتر بین روزهای یکم تا چهارم زندگی واکسینه بشوند ، ولی تاخیر در واکسیناسیون اثرات واکسن را در هفته های دوم یا سوم کاهش می دهد .

•          برخی از عفونتها مانند مایکوپلاسما ممکن است واکنش واکسن را شدیدتر کند . در این موارد میتوان از واکسنهای با ویروس کشته شده استفاده کرد