آلودگی های انگلی شایع در همستر
آلودگی های انگلی شایع در همستر
• انگل های خارجی رایج در همستر عبارتند از:
- جرب دمودکس
- جرب نوتوادرس
• انگل های داخلی مهم در همستر عبارتند از :
کرم های نواری شامل :
- هیمنولپیس نانا
- هیمنولپیس دیمنوتا
- تنیا تنیه فورمیس
کرم های حلقوی (نماتود ها):
- کرمهای سنجاقی ( pin worms )
تک یاخته ها ( protozoa )
توضیحات همراه با عکس در ادامه مطلب
جرب دمودکس :
از جرب های مهم قابل مشاهده در همستراست که از بین گونه های مختلف این جرب دو گونه ی creceti و aurati بیش از همه مشاهده شده اند.آلودگی به این جرب اغلب در سنین بالای 18 ماه رخ میدهد و قسمت های پشت بدن را بیشتر درگیر میکند.
علائم :
پوست ضخیم شده و بر روی پشت و پهلو های حیوان پوسچول هایی بوجود می آید.
تشخیص :
خراش دادن قسمت های آلوده پوست ، نمونه برداری و مشاهده مستقیم جرب در زیر میکروسکوپ
درمان :
-
سموم رایج برای درمان سگ ها مثل amitraz
-
محلول 4% پروپیلن گلیکول به صورت روزانه به مدت 1 هفته
-
آیورمکتین با دوز200 میکروگرم بر کیلوگرم و 3 تزریق با فاصله 2 هفته
پیشگیری :
توجه به شرایط زندگی حیوان ، نوع قفس ، چوب های بکار رفته در بستر
جرب نوتوادرس :
علاوه بر دمودکس جرب نوتوادرس نیز در همستر گزارش شده است .
علائم:
این جرب موجب بروز درماتیت گوشها ، صورت و دست و پا میشود.
درمان :
-
آیورمکتین با دوز200 میکروگرم بر کیلوگرم و 3 تزریق با فاصله 2 هفته
-
سموم رایج برای درمان سگ ها مثل amitraz
کرم های نواری :
از بیماری های معمول در همستر ها آلودگی به کرم های نواری مختلف میباشد که از این کرمها میتوان به گونه های هیمنولپیس و تنیا تنیه فورمیس اشاره کرد . صاحب دام معمولا با مشاهده بند انگل در داخل مدفوع و اطراف مقعد به دامپزشک مراجعه میکند.
آلودگی شدید به این کرم ها به ندرت اتفاق افتاده و باعث کاهش وزن در حیوان میشود.
این انگل ها قابل انتقال به انسان بوده بنابر این از لحاظ بهداشت عمومی اهمیت دارند.
کرم های نواری(سستود ) مهم در همستر عبارتند از :
• هیمنولپیس نانا (کرم کوتوله )
از سستودها بوده و علاوه بر ایجاد بیماری در حیوان از نظر بهداشت عمومی نیز اهمیت دارد و در انسان هم آلودگی ایجاد میکند.در روده باریک انسان و جوندگان زندگی میکند.
سیر تکاملی این انگل مستقیم بوده و انسان و حیوانات مستقیما با بلعیدن تخم کرم آلوده میشوند. بعد از بلع تخم انکوسفر 6 قلابی در روده میزبان آزاد شده و در داخل پرز های روده قرار گرفته و به سیستی سرکوئید بدون دم تبدیل میگردد و پس از مدتی بالغ شده و تخم گذاری انجام میدهد.
در صورتی که مهاجرت بافتی این انگل اتفاق بیفتد شکل حاد بیماری ممکن است بروز کند.
• هیمنولپیس دیمنوتا(کرم نواری موش )
کرم بالغ در بدن جوندگان حدود 2 تا 6 سانتیمتر طول دارد. در سیر تکاملی این انگل به یک میزبان واسط نیاز میباشد که در اغلب مواقع حشرات مدفوع خوار این نقش را بازی کرده و انسان یا حیوان به دنبال بلعیدن حشرات آلوده به انگل مبتلا میشوند. آلوده بودن بستر حیوان به مدفوع سایر جوندگان و گوشتخواران در بروز بیماری اهمیت دارد.
علائم :
-
اسهال و گاهی اسهال کاتارال
-
یبوست
-
کاهش وزن و لاغری مفرط
-
آبسه غدد لنفاوی مزانتریک
-
مرگ
کرم بالغ در روده باریک و مجاری صفراوی و پانکراس یافت میشود.
تشخیص :
مشاهده تخم کرم در مدفوع
• تنیا تنیه فورمیس
جوندگان میتوانند به عنوان میزبان واسط این انگل باشند.
مرحله نوزادی این انگل استروبیلوسرکوس است و به نام سیستی سرکوس فسیولاریس در کبد جوندگان زندگی میکند و کرم بالغ آن در روده گربه ، سمور ، سگ و روباه یافت میشود.
نوزاد این انگل در جوندگان به صورت کیست های به رنگ سفید شفاف و آبسه مانند در روی کبد قرار میگیرد که هر کیست حاوی یک نوزاد میباشد.
میزبان نهایی به دنبال خوردن جونده آلوده به انگل مبتلا میشود.
این انگل برای جوندگان خطرناک نیست و خطر ات برای انسان موقعی است که جونده یا کسیت انگل توسط انسان خورده شود.
درمان آلودگی با کرم های نواری :
– برای درمان این انگل تنها داروی مجاز در همستر پرازیکوانتل است با دوز 5/1تا 4/11 میلیگرم بر کیلوگرم که شکل تزریقی آن ارجعیت دارد.
– بعد از گذشت 12 روز درمان باید تکرار شود.
در آلودگی با نماتود ها میتوان از دارو های زیر استفاده کرد:
1. پیپرازین به صورت مخلوط با آب آشامیدنی به مدت 7 روز و 1 هفته بعد مجددا درمان تکرار میشود.
2. آیورمکتین به صورت زیر جلدی که درد زیادی ایجاد میکند و باید به سرعت تزریق شود و 10 روز بعد مجددا تکرار شود.
کرم های حلقوی (نماتود ها):
از نماتودهای مهم در همستر میتوان به کرمهای سنجاقی pin worm اشاره کرد . مهمترین گونه های کرمهای سنجاقی در همستر ها عبارتند از :
-
Syphacia mesocricetus
-
Syphacia obvelota
-
Syphacia muris
کرم های سنجاقی به ندرت در همسترها ایجاد آلودگی مینمایند ولی در صورت وقوع آلودگی در یک جمعیت آلودگی به سرعت در آن جمعیت پخش شده و تعداد زیادی از حیوانات را درگیر میکند. این کرم ها در ناحیه پرینه حیوان تخم گذاری کرده و انتقال انگل با خوردن تخم انگل اتفاق می افتد.
علائم :
– معمولا بدون علائم بالینی میباشد . در آلودگی شدید ممکن است پرولاپس رکتوم و خارش در ناحیه پرینه اتفاق بیفتد .
تشخیص :
– نمونه برداری مستقیم از محتویات سکوم و مشاهده کرم بالغ نخی شکل در آن
– شناور سازی مدفوع
– انجام تست نوارچسب از ناحیه پرینه و مشاهده تخم انگل
درمان :
– پیپرازین ( piperazin ):
10 میلیگرم از دارو را در 1 میلی لیتر آب حل کرده و به حیوان خورانده میشود. 7 روز بعد مجدداً درمان تکرار میشود.
– تریکلابندازول : تریکلابندازول 1/0 % به صورت خوراکی به مدت 3 تا 4 هفته
– آیورمکتین : با دوز 2/0 تا 4/0میلیگرم بر کیلوگرم
برای جلوگیری از آلودگی مجدد باید قفس و محل نگهداری حیوان ضدعفونی شده و از تخم انگل پاکسازی شود.
تک یاخته های (protozoa) مهم در همستر :
Spironucleus muris ، گونه های ژیاردیا ، گونه های تریکوموناس و گونه های آنتامیبا تک یاخته هایی هستند که در روده کوچک و بزرگ همستر ها ساکن شده و علائم بالینی خاصی ایجاد نمیکنند.
وقتی در همسترهای مبتلا به انتریت باکتریایی از آنتی بیوتیکها و مایعات زیاد استفاده میشود این تک یاخته ها فرصت پیدا کرده و تکثیر میشوند و باعث ملتهب شدن بیش از پیش لوله گوارش میشوند.
درمان :
مترونیدازول : 5/7میلیگرم برای هر همستر 90 گرمی 3 بار در روز به صورت خوراکی