تغذیه کره اسب

تغذیه کره اسب

الف- کره اسبهای شیرخوار:

در کره اسب نیز نظیر نوزاد اکثر حیوانات، تنها غذای مناسب و مورد استفاده همان شیر آغوز است که با استفاده به موقع از آن می توان در کر ه اسب، مصونیت غیرفعال در مقابل امراض عفونی به وجود اورد.

پس از تولد تا سن ۶-۴ هفتگی، احتیاجات کره اسب به وسیله ی شیرمادر تأمین می شود و تقریباً پس از دو ماهگی به دلیل افزایش میزان احتیاجات غذایی مقدار پروتئین و انرژی موجود در شیر مادر کفاف رشد حیوان را نمی دهد. بنابراین در این زمان باید علوفه خشک چمنی مرغوب و غذای کنسانتره مناسب به طور آزاد در اختیار کره اسبها قرار گیرد. کنسانتره مخصوص کره اسبها معمولاً حاوی غلات، کنجاله سویا، پودر شیر پس چرخ و آرد ماهی است. برای تأمین مواد معدنی مورد نیاز حیوان در این سن به مقدار لازم مکملهای معدنی به کنسانتره اضافه می شود.

آغوز اولین شیر تولیدی مادیان می باشد.آنتی بادی بالایی دارد که اسبها را در برابر بیماریها محافظت می کنند.کره اسبها بصورت متوسط باید در 6 ساعت اول زندگی در هر ساعت 1 فنجان شیر را دریافت کنند.دریافت کردن آغوز در 12 ساعت اولیه زندگی بسیار مهم می باشد.روده کوچک کره اسبها باز است و اجازه جذب ملکولهای بزرگ آنتی بادی را به آنها می دهد.پس از 24 ساعت روده کوچک تغییر یافته و آنتی بادیها نمی توانند مورد استفاده قرار گیرند.برای اطمینان از دریافت سطح مناسب آنتی بادی یک تست خونی سرم آنتی بادی باید در اولین روز تولد انجام گیرد.این آزمایش بسیار مهم می باشد خصوصاً زمانی که مادیان قبل از کره زایی ترشح کلستروم را داشته باشد و در این حالت کلستروم مفید تا قبل از کره زایی از بین رفته است.برخی از مادیانها هم ممکن است که کیفیت آغوزشان خوب نباشد.آغوز ظرف 12 تا 24 ساعت پس از تولد به شیر تغییر می یابد.

شیر مادیان از نظر کالری ،پروتئین،کلسیم و فسفر و ویتامینها غنی می باشد.در حالی که منبع خوبی برای دریافت مواد معدنی همانند مس،آهن،منگنز و روی نیست و کره اسبها باید اینها را در کبدشان پیش از تولد ذخیره داشته باشند و این علت تاکید بر تغذیه مناسب مادیان در زمان بارداری می باشد.مادیانهای خود را نادیده نگیرید.کره اسبها با بالاتر رفتن سنشان در زمینه تغذیه رفتار مادرانشان را تقلید کرده و علاقه به خوردن غذاهای جامد نشان می دهند که این در هر کره اسبی متفاوت می باشد برخی از 2 هفتگی این تمایل را نشان می دهند.در این زمان میتوان برای کره اسب Creep Feeder (غذای مخصوص کره اسبها به همراه فضای محصور جهت دسترسی آنها) تهیه کرد .مواد غذایی Buckeye یکی از بهترین Creep feeder ها را در بازار تولید می کندکه استارتر کره اسب نام دارد و غذای پلت با پایه شیر می باشد که در واقع به نوعی مکمل شیر مادیان است. Creep feeder باید برای کره اسبها نصب گردد.در واقع هدف دسترسی آزاد کره اسبها به غذا و تغذیه آنها می باشد.اغلب Feeder های تجاری ستونهای قابل تنظیم دارند بنابراین متناسب با پوزه کره اسبها بوده و مادیان توانایی دستیابی به آن را نخواهد داشت.

برخی از مادیانها دیر به شیر می آیند، یعنی در ابتدای زایش، شیر کافی ندارند یا اصلا کم شیر هستند. در این حال باید برای کره فکری کرد. شیر خشک و شیر گاو بهترین غذای این دوره حیوان است.

برخی از دام داران چند مادیان را، دایه، نگه می دارند تا اگر به طور اتفاقی یکی از مادیانها تلف شد کره آن نیز تلف نشود. مادیان دایه، مادیانی است خونسرد، شیروار که به خوبی، کره مادیانهای دیگر را تحمل می کند. چنین مادیانی را قبل از فصل کشش می کشند، در نتیجه بچه خود را زودتر به دنیا می آورد. بنابر این موقعی که چند ماه از تولد کره گذشت و توانست خود را در مرتع سیر کند، اگر به طور اتفاقی کره یتیم بی مادر مانده ای در رمه پیدا شد، می تواند آن را نیز شیر بدهد، یا فقط آن را شیر بدهد و کره از غم رسته خود را، رها سازد.

اگر یک مادیان شیرده برای کره مادر مرده خود یافتید، هیچ عجله نکنید، در آرام ترین وضع کره را نزدیک مادیان ببرید. قبلا کره را با پارچه تمیز و آب نمک رقیق کمی بشویید، از شیر مادیان به لب و دهان و احیانا پشت کره بمالید، آن گاه به آرامی و در حالی که هر دو را نوازش میکنید کره را به مادر خوانده نزدیک کنید. کره باید فوق العاده گرسنه و پستان های مادر باید مملو از شیر باشد، به طوری که مکیدن کره باعث راحت شدن مادر شود. توجه داشته باشید که کره را با مادیان تنها نگذارید. اگر مادیان عصبانی شده باشد، کره را دور کنید. به طور کلی مواظب لگد خوردن، زخم و شکستگی برداشتن کره باشید. گاهی ناچار می شوید مادیان را لواشه کنید. در صورتی که ضرورت داشته باشد این کار را انجام دهید.

برای ایمنی کره هر کاری از دستتان بر می آید انجام دهید. گاهی مادیانها بلافاصله کره را می پذیرند و زمانی یک هفته طول می کشد.

اگر مادر دیگر برای کره یافت نشد، شیر گاو و بز برای تغذیه نوزاد مناسب است. باید دانست که شیر گاو، دارای چربی و پروتئین بیشتری نسبت به شیر مادیان است و آب و قند کمتر دارد، بنابراین، باید به نسبتی آن را رقیق کرد. شیر بز بهتر از شیر گاو است. در هر دو حال ساعات تغذیه حیوان باید مراعات شود. به علاوه موقعی که کره سرپا ایستاده است با بطری تغذیه شود، و موقعی که کره خوابیده است، از تغذیه خودداری شود، چون ممکن است شیر داخل ریه شود.

این موضوع که کره از نظر روانی به یک هم غذا احتیاج دارد را فراموش نکنید. پس اگر از داشتن مادر یا مادیانی که به او شیر بدهد، محروم است این هم غذا می تواند بز، یک گوساله یا حتی یک سگ باشد.

اگر شیر گاو و بز یا مادیان کره مرده ای میسر نشد، با مخلوطی از شیر خشک و جوشانده ذرت و زرده تخم مرغ و غیره می توان کره را زنده نگه داشت. امروزه فرمول های غذایی زیادی وجود دارد که در صورت اضطراری بودن وضع می توان برای تغذیه نوزاد به کار برد. ولی مس ، آهن ، کلسیم ، فسفر و ویتامین ها نباید فراموش شوند.

کره از سه هفتگی به تدریج شروع به خوردن دانه های جو در آخور مادر می کند.

البته این دانه برای دستگاه گوارش کره جوان خیلی سخت و غیر قابل هضم است و بهتر است آن را نرم و خرد و شکسته کرد، و یا حتی آمیخته با کمی شکر در اختیار کره بگذارید. در ایلخیها در اطراف یک ستون گرد خشتی یا گلی هر روز مقدار کمی جو خیس خورده و شکسته می ریزند تا کره ها به صورت تنقلات و بعد از بازی هر چند گاه یک بار به آن پوزه ای بزنند. دانه های دیگر مانند سویا، یولاف و غیره نیز می توانند به این صورت استفاده شوند. این مقدار جو یا دانه جزء جیره غذایی نیست، چون حیوان کوچک روزهای اول شاید، اصولا به آن لب نزند. غذای اصلی این روزهای او شیر مادر است ولی از موقعی که وزن حیوان به حدود ۵۰ کیلوگرم رسید، باید جیره دانه ای را برابر ۲۵۰ گرم روزانه در اختیار او گذاشت و چند روز بعد آن را به ۴۰۰ گرم رسانید. حقیقت این است که در جیره بندی برای کره ها در نقاط مختلف، اختلافاتی وجود دارد که تصور می رود بیشتر به نژاد و وزن حیوان در نقاط مختلف دنیا بستگی پیدا می کند. مثلا در یک کتاب برای یک کره دو ماهه با وزن پنجاه کیلوگرم، جیره کامل (نگهداری و نمو) در حدود ۱۸۰۰ گرم جو برقرار است. مسلم است که کره دو ماهه قادر به خوردن این مقدار جو نیست. با کمی تأمل می توان دریافت که این مقدار علیق، جیره یک کره پنجاه کیلوگرمی است به شرطی که اولا کره قادر به خوردن آن باشد که نیست ثانیة از شیر استفاده نکند که می کند. به نظر ما در این سن یعنی از سه هفته و یک ماهگی از ۱۰۰ تا ۲۰۰ گرم جو باید در اختیار کره قرار دارد و در سن دو ماهگی این مقدار را به ۲۵۰ تا ۴۰۰ گرم رسانید.

عده ای از مؤلفین عقیده دارند که از آن پس به ازای هر ماه، نیم کیلو جو باید به غذای حیوان اضافه شود. در ماه سوم و چهارم این کار ممکن است ولی در ماه دهم کره قادر به خوردن ۵ کیلو دانه نخواهد بود. فرمولی که ما به کار می بریم ۱۳۰۰ گرم جو و ۲۰۰۰ گرم یونجه خشک است که حیوان، هم می تواند بخورد، و هم به خوبی هضم کند. این مقدار، جیره نگهداری و رشد حیوان است، که از هر جهت کافی به نظر می رسد. البته باید توجه داشت که این جیره متعلق به کره ای است که ۱۳۰ کیلوگرم وزن دارد (معمولا اسب های ایرانی در این سن چنین وزنی دارند)

خلاصه این که، کره را از سه هفتگی تا ۵-۴ ماهگی می توان با مقدار ۱۰۰ تا ۵۰۰ گرم جو، کمک غذایی داد. از آن پس به نسبت سن و وزن، باید تغذیه کرد.

 ب- کره اسبهای از شیر گرفته شده :

اصولا کره اسبهای شیرخوار را بسته به نوع پرورش و نگهداری مادیان، پس از ۷- ۴ ماه از شیر گرفته و از مادیان جدا می کنند. البته زمان جدا کردن کره از مادر به رشد حیوان و مقدار مصرف روزانه غذای کنسانتره نیز بستگی دارد، مثلاً کره اسبهایی که در سن ۵-۴ ماهگی، روزانه بین ۲-2.5 کیلوگرم غذای کنسانتره میخورند، نیازی به شیر مادر نداشته و به راحتی می توان آنها را از مادر جدا کرد. کره اسبهای ۱۲ - ۷ ماهه که دوران پس از شیرخوارگی را شروع کرده اند، باید علاوه بر علوفه خشک و مرغوب چمنی، روزانه به مقدار کافی از غذای کنسانتره نیز استفاده کنند.

کره اسبها تا 4 ماهگی آنزیمهای گوارشی یا فعالیت سکومی برای دست یافتن به مواد مغذی موجود در دانه حبوبات و علوفه ها را ندارند.

کره اسبها می توانند از دانه های حبوبات یونجه و چراگاه تغذیه کنند،اما از این منابع، مواد غذایی کمی دریافت می کنند.آنزیم های لاکتاز و مالتاز در کره اسبها تا 3 ماهگی غالبترند.این آنزیمها شکر شیر را هضم می کنند.با بالا رفتن سن اسبها آنزیمهای دیگری که برای شکستن کربوهیدراتها مورد نیازند فعال می شوند. سیکوم قسمتی از روده بزرگ است که کربوهیدراتهای حل نشدنی را هضم می کند.در سیکوم بالغ میکروبهایی وجود دارد که به هضم سلولز و فیبر کمک می کنند.بطور عمده سیکوم به عنوان یک خمره تخمیر است اما در ابتدای دوران زندگی بصورت کامل توسعه پیدا نکرده است.بیشترین راه متداول برای کسب آنزیمهای مورد نیاز خوردن مدفوع اسب بالغ می باشد کهCoprohagia نامیده می شود که از لغت یونانی Kopros به معنای مدفوع و Phagia به معنای خوردن گرفته شده است.به خاطر سیستم گوارشی مخصوص اسب دریافت مواد غذایی مناسب اهمیت بسیاری را دارد.کلستروم و شیر مادر بهترین منبع این مواد غذایی می باشد.

vetshoop.ir

اپلیکیشن موبایل دامپزشک همراه

برای تهیه محصولات دامپزشکی و دامپروری ، کتابها و فیلم های آموزشی از قسمت زیر استفاده کنید.