آبسه های مغزی در گوسفند و بز
( Brain abscess )
آبسه مغزی در واقع تجمع مواد عفونی داخل بافت مغز است. باکتری ها شایع ترین ارگانیسم های سببی هستند.
تاریخچه و سیمای بیمار
آبسه های مغزی به صورت تک گیر و در دام های بالغ تمام گونه ها می تواند رخ دهند. این بیماری به دنبال یک بیماری چرک زا که در نقطه دیگری از بدن اتفاق افتاده است، مشاهده می گردد. اسب های مبتلا به این بیماری، غالبا جوانتر از ۳ سال هستند. در گاوهایی که اخیرا در تاریخچه آنها قرارگیری حلقه بینی وجود داشته است، ممکن است تمایل به ایجاد این آبسه ها در نواحی اطراف هیپوفیز مشاهده شود.
همه گیرشناسی:
بیشتر در دامهای زیر یکسال می باشد و در بالغین ندرتاٌ دیده میشود و سندرمی ایجاد میکند که ناشی از فضایی می باشد که آبسه باعث اشغال آن شده است و موجب فشار وارده به نورونها می شود که همین فشار باعث کم کاری یا توقف اعمال عصبی می شود.
سبب شناسی:
(الف) در اسب ها، استرپتوکوکوس اکویی و استرپتوکوکوس زواپیدمیکوس ،اکتینو باسیلوس مالئی از آبسه های مغزی کشت داده شده اند.
(ب) در حیواناتی که به عنوان منبع غذایی انسان مطرح هستند، اکتینومایسس بوویس، مایکوباکتریوم بویس، فوزوباکتریوم نکروفوروم ،استافیلوکوکوس اورئوس و اکتینومایسس پیوژنز از آبسه های مغزی جدا شده اند.
بیماریزایی
(الف) اگرچه استرپتوکوکوس اکویی و استرپتوکوکوس زواپیدمیکوس معمولا دستگاه تنفس را درگیر می کنند، ولی عفونت های تنفسی می توانند به آبسه های متاستاتیک اندام های دیگر (مانند مغز و کبد) و یا مزانتر منجر شوند.
(ب) احتمالا به دلیل اینکه باکتری از طریق آلودگی زخم در محل قرار گرفتن حلقه بینی می تواند به راحتی وارد سیستم گردش خون ناحیه سر گردد، در برخی مواقع قرار دادن حلقه های بینی در گاوهای نر، منجر به افزایش بروز آبسه های مغزی شده است.
انتقال بیماری :
١-از راه خون : شایعترین راه انتقال بوده و عوامل باکتریایی در آن از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
٢-از راه های موضعی (وارد شدن عفونت از نواحی اطراف به مغز) : ممکن است از طریق عفونت
های دهانی – حلقی منتقل شود ولی مهمترین راه انتقال موضعی از طریق عصب بویایی(بیماریپ لیستریوز) می باشد. ممکن است متعاقب عفونت های شاخ بری انتقال عامل صورت بگیرد یا از طریق عفونت گوش میانی. اکتینومایسس پایوژنز مهمترین عامل جدا شده از مورد انتقال های موضعی است ( عفونت گوش - شاخ بری - عفونت بندناف در گوساله ها ).
عفونت گوش میانی سبب استئومیلیت و گسترش عفونت به جمجمه شده که می تواند موجب انتقال
عفونت به سخت شامه و منجر به ایجاد آبسه مغزی خواهد شد.
٣-وارد شدن عفونت به طور مستقیم به داخل کاسه سر (عفونتی که به دنبال شکستگی جمجمه آغاز میشود و گسترش مییابد).
نشانه های بالینی:
علائم مختلفی بر اساس محل قرارگیری آبسه یا اندازه آبسه داریم، در کل بیماریهایی که جراحات فضاگیرمغزی ایجاد می کنند مثل نئوپلازی یا آبسه به دلیل فشاری که به نورونها وارد می کنند باعث توقف یا کم کاری عملکرد مغز می شوند. بطور کلی نشانه های بالینی در آبسه مغزی بصورت تدریجی ظاهر می شوند. یکسری علائم داریم مثل افسردگی، گیجی، فشار سر به موانع، یا کوری، اعمال غیر کنترلی و تشنج امکان دارد. افزایش درجه حرارت داشته باشد ولی در خیلی از مواقع دما طبیعی است (گاهی تب خفیفی دارد). کوری یا درجات مختلفی از کوری می تواند وجود داشته باشد که درجات آن به محل آبسه و گسترش به نسوج اطراف متفاوت است و کوری ممکن است ١ طرفه یا ٢ طرفه باشد. انحراف سر و چرخش سر، حرکات دایره وار و عدم تعادل ممکن است رخ بدهد. مردمک ها نامساوی (Anisocoria) هستند یکسری تغییرات غیر طبیعی در رفلکس مردمک نسبت به نور داریم(PLR) یکی از تست های بررسی بینایی است. فلجی ممکن است رخ بدهد (فلجی یک یا چند ، عصب جمجمه ای)، دیسفاژی یا اشکال در عمل بلع در اثر آبسه ها ایجاد می شود.
آبسه غده هیپوفیز در گاو نسبتاٌ شایع است علی الخصوص در گاوهای 5- ٢ سال. نشانه های بالینی بصورت بی اشتهایی، افسردگی، عدم تعادل، ریزش بزاق و ناتواتی در جویدن و بلع و دهان باز گزارش شده است. در مراحل انتهایی بیماری اوپیستوتونوس، نیستاگموس، آتاکسی و زمین گیری متداول است. از نشانه های شاخص بیماری نحوه ایستادن دام بصورتbase-wide stance می باشد.
کالبدگشایی:
ممکن است آبسه ها به صورت ماکروسکوپیک یاgross دیده شوند. در نکروسکوپی آبسه های بزرگ به داخل بطن مغز نفوذ کرده است و در صورت وجود میکروابسه با میکروسکوپ قابل رؤیت است. میکروآبسه در لیستریوز دیده می شود.
طرح تشخیص و تستهای آزمایشگاهی
تشخیص، عمدتا بر اساس نشانه های بالینی و معاینات دستگاه عصبی صورت می پذیرد.
(۱) بعید است که بررسی های متداول خون، وجود التهاب را نشان دهد مگر اینکه کانون عفونی در جای دیگری از بدن وجود داشته باشد. در موارد بروز آبسه هیپوفیز تغییرات هماتولوژیک بصورت نوتروفیلی، هیپرپروتئینمی و افزایش فیبرونوژن می باشد.
(۲) تجزیه CSF، غالبأ نشان دهنده افزایش جزیی میزان پروتئین و حضور انواع مختلفی از سلول های آماسی می باشد. هر چند این تغییرات برای آبسه های مغزی، تشخیصی نیستند.
(3) تست های تشخیصی فرعی شامل آنژیوگرافی مغز، ثبت پتانسیل های الکتریکی مربوط به تشکیل تصویر در کورتکس بینایی مغز و سی تی اسکن (CT) می باشند. هر چند این آزمایشات در اغلب کلینیک های دامپزشکی قابل انجام نیستند.
آبسه در رادیوگراف دیده نمیشوند مگر اینکه کلسیفه شده باشد یا آسیبی به مغز زده باشد مثلاً شکستگی یا آسیب وارده به نسج. سی تی اسکن وMRIدرتشخیص آبسه ها کاربرد دارد. اغلب تشخیص ها بر اساس یافته های کالبدگشایی استوار است.
اندازه گیری فعالیت الکتریکی مغز (EEG)در گاوهای مبتلا به آبسه مغزی میتواند کمک کننده باشد.
تشخیص تفریقی:
لیستریوز، مسمویت حاد با سرب، آنسفالیت های ویروسی و سایر جراحات فضاگیر در مغز، نئوپلازی مغزی، هماتوم داخل جمجمه ای؛ هاری، بیماری های دهلیزی مغز (Vestibular disease)
درمان:
در اسب ها استفاده از درناژ جراحی و درمان طولانی مدت با آنتی بیوتیک های مناسب، در درمان آبسه های مغزی موفقیت آمیز بوده است، اما این روش برای تشخیص و تعیین محل های اصلی آناتومیکی درناژ، به سی تی اسکن نیاز دارد. درمان با آنتی بیوتیک ها به تنهایی در بهبود آبسه های مغزی در حیوانات بزرگ، موفقیت آمیز نبوده است.
درمان طولانی مدت داخل رگی با آنتی بیوتیک (مترونیدازول- سفالوسپورین نسل ٣ مانند سفیکسیم،سفتریاکسون) به عنوان داروی انتخابی بوده اگرچه ممکن است نتایج و پاسخ به درمان رضایت بخشی نداشته باشد، چون سد خونی – مغزی را داریم پس درمان مؤثر واقع نمی شود و اگر آبسه هیپوفیزی باشد که دیگر عملاً درمانی نداریم چون احتمال ورود آنتی بیوتیک به داخل آبسه کم است. به منظور کاهش فشار داخل جمجمه تجویز دگزامتازون (کاهش نفوذپذیری سد خونی- مغزی) به میزان0.25mg/kg و تجویز محلول 20% مانیتول به میزان ١g/kg بصورت داخل وریدی سودمند می باشد.
پنی سیلین پتاسیم٢٠٠٠IU/kg هر ٦ ساعت یکبار بصورت داخل وریدی، تریمتوپریم – سولفامتوکسازول
٢٠mg/kg هر ١٢ ساعت خوراکی
DMSOبه میزان ١g/kgبصورت داخل وریدی ( ١٠ %) رقیق شده با سرم ایزوتونیک
دگزامتازون 0.1-0.2mg/kg بصورت داخل وریدی- تک دز
vetshoop.ir
اپلیکیشن موبایل دامپزشک همراه
<p dir="rtl" align="justify"><span style="color: #ff0000; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: medium;"><b>برای تهیه محصولات دامپزشکی و دامپروری ، کتابها و فیلم های آموزشی از قسمت زیر استفاده کنید.</b></span></p>
<p dir="ltr" align="justify"><span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif; color: #000000;"><b> </b></span></p>
<div style="width: 1000px; height: 1000px; position: relative; border: 1px #ccc solid; overflow: hidden;"><span style="color: #000000;"><iframe width="320" height="240" style="width: 1000px; height: 3000px; position: absolute; top: -1050px; right: -160px; border: none; transform: scale( 0.7 , 0.7 );" src="https://vetshoop.ir/search?q=%DA%AF%D9%88%D8%B3%D9%81%D9%86%D8%AF" scrolling="yes"></iframe></span></div>
