آریتمی در اسب
( arrhythmia )
آریتمی قلبی عبارت است از به هم خوردن نظم ضربان قلب که به دو گروه اصلی تقسیم می شوند:
1- آریتمی Functional :
عبارت است از آریتمی غیر مرضی مانند A.V Block درجه 1 و 2
2- آریتمی Organic :
عبارت است از آریتمی های مرضی مانند A.V Block درجه 3
انواع آریتمی های قلبی :
1- بلوک سینوسی دهلیزی ( Sinoatrial Block )
هنگامیکه گره سینوسی (گره پیشاهنگ ) بنا به هر
دلیلی نتواند یک یا چند ضربان تولید کند و یا ضربانی را که گره سینوسی ایجاد می کند، به هر علتی در حد فاصل بین گره سینوسی و بافت دهلیز متوقف شود، این نوع آریتمی رخ می دهد.
در این نوع آریتمی بر روی نوار الکتروکاردیوگرام، برای موجی که دچار بلوک شده، امواج P , QRS , Tوجود ندارد.
این نوع آریتمی در نشخوارکنندگان به ندرت اتفاق می افتد.
از جمله عوامل ایجادکننده آن می توان به فعالیت بیش از حد عصب واگ، ضایعات ناحیه دهلیز و گره سینوسی، فیبروز در اطراف گره سینوسی و بالا بودن غلظت Ca , K سرم و مسمومیت با داروهایی مانند دیگوکسین اشاره نمود.
2- آریتمی سینوسی ( Sinus Arrhythmia )
آریتمی سینوسی رایج ترین نوع آریتمی در بین حیوانات است.
تنها فرق نوار الکتروکاردیوگرام این آریتمی با حالت طبیعی این است که فواصل RR ( به صورت منظم یا نامنظم) طولانی یا کوتاه میباشند.
در استفاده از گوشی فاصله بین دو تا P طولانی تر از حالت طبیعی می باشد.
دو نوع آریتمی سینوسی وجود دارد:
- آریتمی سینوسی تنفسی:
در این نوع در هنگام دم، ریت قلب زیاد می شود و در زمان بازدم کاهش می یابد آه با تزریق آتروپین اصلاح می شود.
- آریتمی سینوسی غیر تنفسی:
نام دیگر آن آریتمی سینوسی پس از ورزش است که در اسب دیده می شود.
3- بلوک دهلیزی بطنی ( A.V Block )
عبارت است از اختلال در جریان الکتریکی از دهلیز به گره دهلیزی بطنی که منشأ آن گره دهلیزی بطنی می باشد.
بسته به شدت و ضعف این اختلال،این آریتمی به درجات یک، دو و سه تقسیم می شود:
- بلوک درجه 1 :
بعد از موج P موج QRS وجود دارد.
- بلوک درجه 2 :
بعد از موج P موج QRS وجود ندارد و برخی از امواج از AV عبور نمیکنند.
- بلوک درجه 3 :
بعد از موج P موج QRS وجود ندارد و همه امواج از AV عبور نمیکنند.
4- ضرباﻧﻬای زودرس ( Premature Beats )
در این نوع آریتمی، نقطه ای خارج از پیشاهنگ جایگزین گره سینوسی شده و بعنوان پیشاهنگ جدید عمل می کند.
این نقطه می تواند در دهلیزها یا در گره دهلیزی
- بطنی و یا در بطن باشد.
اگر پیشاهنگ جدید در دهلیز باشد:
موج QRS –T طبیعی و P غیر طبیعی یا طبیعی (بسته به محل) است.
اگر پیشاهنگ جدید در گره دهلیزی بطنی باشد:
موج QRS –T طبیعی و P غیر طبیعی (که می تواند قبل، بعد و یا همزمان با QRS باشد) است.
اگر پیشاهنگ جدید در بطن باشد:
موج QRS –T غیر طبیعی و P وجود ندارد.
5- فیبریلاسیون دهلیزی ( Atrial Fibrillation )
در فیبریلاسیون دهلیزی بافت دهلیزها بوسیله یک نقطه یا نقاط مختلفی در دهلیز دچار تحریکات متعدد شده و دپلاریزاسیون می شود.
در این عارضه انقباض منظم دهلیز وجود ندارد و گره دهلیزی - بطنی بوسیله ضرباﻧﻬای متعدد در دهلیزها بمباران می شود.
اثر فیبریلاسیون دهلیزی روی بطنها باعث ایجاد ضربانات نامنظم می شود، در نتیجه نبض بسیار نامنظم است.
در گاو فیبریلاسیون دهلیزی معمولا همزمان با ناراحتیهای گوا رشی و یا بیماریهای متابولیکی دیده می شود و در اغلب موارد پس از درمان بیماری اصلی، این آریتمی بر طرف می شود.
در زمان بروز اندوکاردیت و میوکاردیت و پس از تجویز نئوستیگمین در گاو این نوع آریتمی می تواند اتفاق بیفتد.
درمان فیریلاسیون دهلیزی:
درگاو استفاده از داروهای ضد آلرژی مرسوم نیست و می بایست عامل اصلی شناسایی و درمان شود.
جهت درمان از Quinidine استفاده می شود. این دارو بر روی عصب واگ اثر می کند وباعث کند شدن ضربان قلب می شود و یا آن نقطه را در دهلیز متوقف می کند.
در ابتدا یک دوز امتحانی (در حدود 5 گرم ) به دام خورانده می شود. اگر حساسیت ایجاد نشد، درمان هر 2 ساعت، 10 گرم (تا زمانی که آریتمی از بین برود ) به حیوان خورانده می شود. باید توجه داشت که درمان را میتوان حداکثر تا 6 بار ( 60 گرم ) ادامه داد و تجویز بیش از این حد باعث ایجاد مسمومیت در دام می شود.
6- پیشاهنگ سرگردان ( Wandering Atrial Pacemaker )
در این نوع آریتمی در هر زمان، یک نقطه ای در دهلیز عمل گره پیشاهنگ را انجام می دهد که بر روی نوار، موج P متغییر ظاهر می شود.
این نوع آریتمی منشأ مرضی ندارد و فیزیولوژیک می باشد.
7- برادی کاردی سینوسی ( Sinus Bradycardia )
در این نوع آریتمی تمام ایمپالسها از گره سینوسی منشأ می گیرند ولی تعداد پالسها در واحد زمان کمتر از حد طبیعی است.
در نوار الکتروکاردیوگرام فواصل RR خیلی طولانی است ولی تمامی فواصل با هم برابرند.
از جمله عوامل بوجود آورنده این آریتمی می توان به بالا بودن ت ونیسیته عصب واگ، بالا بودن فشار CSF افزایش فشار خون، لحظات قبل از مرگ، جراحی، ضربه، یرقاﻧﻬای پیشرفته، مسمومیت با گیاه خرزهره و داروهای دیجیتالیس اشاره نمود.
درمان:
درمان اصلی بر اساس پیدا نمودن عامل اولیه و درمان آن می باشد . اگر عصب واگ دچار آزردگی شده باشد، به علت عدم ترمیم پذیری آن، درمان موثر نمی باشد.
به هر حال تجویز آتروپین یکی از اساسی ترین اقدامات درمانی می باشد.
8- تاکی کاردی سینوسی ( Sinus Tachycardia )
در این نوع آریتمی تمام ایمپالسها از گره سینوسی منشأ می گیرند آه تعداد آﻧﻬا در واحد زمان بیشتر و فواصل RR کمتر از حد طبیعی است ولی دارای فواصل برابری است.
از جمله عوامل این عارضه می توان به تشویش و اضطراب، هیجان، تمرینات بدنی، کم خونی، ارتفاعات، بیماری های قلبی عروقی تنفسی، بیماریهای کلیوی، تب و... اشاره نمود.
vetshoop.ir
اپلیکیشن موبایل دامپزشک همراه
برای تهیه محصولات دامپزشکی و دامپروری ، کتابها و فیلم های آموزشی از قسمت زیر استفاده کنید.
