آسکاریدیازیس در کبوتر
( Ascaridiasis )
عامل :
- نماتود آسکاریدیا گالی Ascaridia galli
طویل ترین نماتود طیور است.
در روده باریک طیور و پرندگان وحشی زندگی میکند.
اندازه آن 7 تا 10 سانتی متر در نر و در ماده 10 تا 12 سانتی متر است.
میزبانان ماکیان ، بوقلمون ، بلدرچین ، کبوتر و مرغ شاخدار می باشند .
- نماتود آسکاریدیا کولومبه ascaridia columbae
این انگل هر دو نوع کبوترهای اهلی و وحشی را مبتلا می سازد. شکل ظاهری آن شبیه به آسکاریس ماکیان ( A . galli) می باشد. آسکاریدیا، انگل روده های باریک کبوترها است که در صورت آلودگی شدید کبوتر به این انگل رشد و نمو پرنده متوقف می شود و پرنده دچار اسهال و ژولیدگی پرها خواهد شد. این کرم ها در حدود ۲ تا ۶ سانتی متر طول و ۱ میلی متر قطر دارند و بیشتر در دوازدهه و بخش های بالایی روده های باریک جای می گیرند. اگر تعداد انگل در روده زیاد باشد منجر به انسداد می شود و احیانا روده ها را سوراخ کرده و سبب پریتونیت می شود
سیر تکاملی :
مستقیم است و تخم حاوی نوزاد مرحله دوم عفونت زاست. تخم در مدفوع دفع شده و معمولا تخم ها که حاوی لارو مرحله دو هستند توسط میزبان اصلی (پرنده) دریافت شده و در روده کرم بالغ تشکیل می شود.
گاهی اوقات تخم ها در مدفوع توسط کرم های خاکی بلعیده شده و پرنده با خوردن کرم خاکی آلوده میشود.
در روده ها مدتی لارو مرحله 3 تشکیل شده و لارو مرحله 4 و 5 زندگی خود را در ارتباط با دیواره روده ها می گذرانند و سپس کرم بالغ ایجاد می شود.
بیماری زایی :
این کرم در روده باریک(عمدتا در ناحیه دوازدهه و بخشهای بالایی روده باریک)کبوتر مستقر می شود.آلودگی شدید باعث توقف رشدو ژولیدگی پرها می شود.
آلودگی بیش از حد کبوتر با این کرم سبب انسداد روده باریک و سوراخ کردن روده و چسبندگی آن می شود.کرم آسکاریس چرخه انگلی مستقیمی دارد ودوره آلودگی به ۹ هفته یا بیشتر می رسد.
لاروهای این کرم به دیواره روده باریک نفوذ کرده و التهاب روده را باعث می شود.کبوترهای جوان به این انگل حساس تر از افراد بالغ اند.این کرم از راه آب وغذای آلوده به تخم انگل منتقل می شود.
وقتی شرایط محیطی(رطوبت ودما)مناسب باشد شیوع این آلودگی سرعت می گیرد.مدفوع کبوترهای مبتلا حاوی تخم انگل است.
نشانه های درمانگاهی:
این بیماری با گیجی و منگی، تغییر رنگ پوست، لاغری مفرط و اغلب اسهال تظاهر میکند. موقعی که تعداد انگل ها بسیار زیاد باشد، موجب بروز نشانه های فوق در جوجه های مسن تر و بالغین می شود. چنانچه تعداد کرم آنقدر زیاد باشد که موجب از دست رفتن خون پرنده شود، در این صورت، پوست و مخاط پرنده رنگ پریده خواهد شد. اکثر پرندگان مبتلا به این کرم گیج و منگ شده اسهال خفیفی خواهند داشت و با گذشت زمان، دچار لاغری شدید می شوند. آلودگی به این انگل در کبوترداری ها شایع است و موجب کاهش رشد گله می شود.
تشخیص :
مشاهده تخم کرم در مدفوع و کرم بالغ در کالبدگشایی.
تخم انگل در مدفوع به صورت بیضی شکل با دیواره ضخیم مشاهده می شود. گاهی اوقات یک انگل بالغ به همراه مدفوع به خارج دفع می شود که در این حالت حدود 3.5 سانتی متر طول دارد، رنگ آن سفید مایل به زرد است و قطر آن به اندازه مغز پلاستیکی داخل خودکارهای معمولی است .
درمان:
کامبندازول Cambendazole داروی اختصاصی در درمان آسکاریدیا و انواع کاپیلاریا در کبوتر است. به پرندگانی که وزن آنها بیشتر از ۴۰ گرم است، روزانه و به مدت دو روز یک کپسول داده شود. به پرندگان سنگین تر باید دو کپسول داده شود.
سوسپانسیون فن بندازول (Fenbendazole) ٪2.5 به میزان ۴ میلی لیتر در هر کیلوگرم دان (ppm ۱۰۰) از این دارو را می توان برای مدت سه روز تجویز کرد .و یا به صورت دز منفرد به مقدار 7.5 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن تجویز نمود .باید توجه داشت که دارو بیش از مقادیر مورد نیاز داده نشود زیرا که ممکن است حالتهای غیر طبیعی رخ دهد، اما این حالت برگشت پذیر است.
با با این حال توصیه می کنند که از فن بندازول در درمان کبوترها استفاده نشود.
تجویز هیدروکلرید لوامیزول Levamisole Hydrochloride حل شده در آب، به میزان ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم / کیلوگرم وزن، از راه دهان، به صورت دز منفرد ظاهرأ
مؤثر است .
چنین اظهار می شود که معمولا در خلال ۱ تا ۲ ساعت بعد از درمان استفراغ در کبوترهای بالغ و جوان اتفاق می افتد. لوامیزول مزه ناخوشایندی دارد و ممکن است نیاز باشد که پرنده را به مدت هشت ساعت قبل از دادن دارو، از نوشیدن آب منع کرد . اگر ضروری باشد می توان درمان را مجددا چهارده روز بعد تکرار کرد تا این که به هیچ وجه تخم انگلی در مدفوع مشاهده نشود.
می توان از محلول1% از داروی ایورمکتین Ivermectin به میزان ۱۰ میلی گرم بر میلی لیتر در پرنده ها استفاده کرد. بهتر است که دارو از راه دهان و به میزان mg/kg ۲۰۰ در یک نوبت داده شود. گاهی اوقات دادن دارو از راه تزریق عضلانی مسمومیت زاست.
خوراندن محلول پارافین بعد از درمان ضدکرمی، دفع و خروج کرمها را تسهیل می کند.
از داروهای مناسب دیگر جهت درمان این بیماری، ترکیبات پیپرازین (مانند فسفات پیپرازین، سترات پیپرازین و غیره) است. همچنین می توان از داروهای تترامیزول و تیابندازول به صورت محلول در آب آشامیدنی استفاده کرد.
این داروها را می توان در سن 6،16 و ۲۶ هفتگی به کبوترها خوراند و بعد از هر درمان باید ویتامین AD3E در اختیار پرنده قرار گیرد.
مقدار مصرف سترات پیپرازین ۸ گرم در ۴ لیتر آب آشامیدنی است، روش درمان به این ترتیب است که به مدت ۱۲ ساعت هرگونه آب آشامیدنی از دسترس پرنده دور نگه داشته می شود. سپس آب آشامیدنی حاوی دارو به مدت ۶۰ ساعت در دسترس پرنده قرار میگیرد. در صورت لزوم می توان پس از هفت روز دیگر، درمان را به همین نحو تکرار کرد. از آنجا که آلودگی به این انگل شایع است، برخی از پرورش دهندگان به طور دائمی سالی چندبار این روش درمانی را برای از بین بردن انگل در گله تکرار می کنند.
این انگل در روده کوچک زندگی میکند و تخم های خود را توسط مدفوع پرنده به خارج پراکنده می سازد، از این رو در کنترل بیماری باید اقدامات بهداشتی لازم را برای پاک نگهداشتن محیط دقیقا به مورد اجرا گذارد.
از آنجا که آلودگی کبوترها به این انگل بسیار شایع است بهتر است درمان ضد انگلی بر علیه آسکاریدیاز سالی چند نوبت در کل گله انجام گیرد.
تمیز نگهداشتن جایگاه کبوتران دادن آب آشامیدنی تمیز و مصرف غذای تمیز و غیر آلوده به مدفوع و درمان احتیاطی سالی چند بار با داروهای فوق الذکر از مهمترین اقدامات برای جلوگیری از ابتلای گله کبوترها به کرمهای آسکارید است.
vetshoop.ir
اپلیکیشن موبایل دامپزشک همراه
برای تهیه محصولات دامپزشکی و دامپروری ، کتابها و فیلم های آموزشی از قسمت زیر استفاده کنید.
