آب سیاه در سگ
(Glaucoma)
آب سیاه که در اصطلاح به آن گلوکوم گفته می شود به مجموعه ای از عوامل مانند افزایش فشار داخل چشم گفته می شود که نهایتا به تخریب عصب بینایی منجر می شود.
با درد و سفتی کره چشم و کمی حدت و محدود شدن میدان دید مشخص میشود و ممکن است کار را به کوری بکشاند.
این مشکل می تواند در اثر:
1- خارج نشدن مایع از داخل چشم
2- عوامل ژنتیکی
3- در اثر بیماریهای چشمی ثانویه
در حالت طبیعی مایع زلالیه از جسم مژگانی ترشح می شود و از اتاقک خلفی عبور کرده و از زاویه قرنیه- عنبیه (Irido – corneal angle) درناژ می شود و موجب فشار مثبتی بنام فشار داخل چشم می شود. اگر به هر ترتیب این فشار افزایش یابد بیماری گلوکوم عارض می شود. این میزان فشار در حالت طبیعی ۳۰- ۱۵ میلی متر جیوه است. برای دیدن زاویه قرنیه - عنبیه، از دستگاه گونیوسکوپ استفاده می کنند.
گلوکوم در حیوانات خانگی معمولا بسیار دردناک است. دردی مثل سردرد ثابت دارد. سگ و گربه مبتلا به این مشکل معمولا فعالیتشان کاهش می یابد، تمایل کمتری به بازی دارند، اشتهایشان کم می شود.
سگ های مبتلا ممکن است با چشم های نیمه باز نگاه کنند. در این حالت چشم ها بزرگ تر و صلبیه چشم قرمز و داخل چشم کدر می شود. در مراحل پیشرفته درد بسیار شدیدی ایجاد می گردد و نیاز به درمان فوری دارد.
گلوکوم معمولا در یک چشم شروع می شود، اما اگر کنترل نشود در بسیاری از موارد نهایتاً در هر دو چشم ایجاد شده و به کوری کامل می انجامد. وقتی حیوان بینایی یک چشمش را از دست می دهد معمولا آشکار نمی شود زیرا به خوبی با استفاده از چشم دیگر می بیند.
گلوکوم به دو فرم با زاویه باز و بسته می باشد:
در گلوکوم با زاویه باز، زاویه بین عنبیه و قرنیه (Irido - Corneal) تغییر نکرده است بلکه اجسامی نظیر ماکروفاژها، عوامل عفونی، لخته های خون و فیبرین در این زاویه قرار گرفته اند. در گلوکوم با زاویه بسته، زاویه بین عنبیه و قرنیه باریک تر یا بسته شده است. علت آن می تواند جلورفتن عنبیه باشد. نژادهای مستعد به گلوکوم اولیه کاکر اسپانیل و بیگل می باشند. علائم گلوکوم شامل افزایش فشار چشم، کوری و فرو رفتن دیسک اپتیک، بید زده شدن عنبیه به علت عدم خونرسانی، خط خط شدن غشای دسته به علت کشیدگی زیاد، میدریاز کامل به علت کوری و فلجی عضلات، تغییر رفتار حیوان به علت درد و در رفتن عدسی می باشد. از دیگر علائم، بوفتالموس (بزرگ شدن کل کره چشم) و ایجاد کاتاراکت می باشد. گلوکوم در گربه بندرت رخ می دهد ولی اگر ایجاد شود به سرعت بوفتالموس می شود.
تشخیص :
- اندازه گیری فشار داخلی کره چشم
- عکسبرداری
برای اندازه گیری فشار داخل چشم با انگشت روی چشم فشار داده، اگر چشم سفت باشد فشار آن زیاد است که تجربه زیادی می خواهد و کار علمی نیست. برای اندازه گیری فشار چشم از تونومتر (Tonometer) استفاده می شود. قسمت پایین آن یک انحنا دارد که بر روی چشم قرار می گیرد و در مرکز آن یک میله وجود دارد که اگر فشار داخل چشم زیاد باشد کمتر فرو می رود و اگر فشار کره چشم کم باشد بیشتر فرو می رود. این میله باید عمود بر سطح قرنیه باشد.
باید بدانیم که در زمان تشخیص گلوکوم به هر میزان صدمه به عصب بینایی وارد شده باشد، غیر قابل درمان و بازگشت بوده و فقط می توان جلوی پیشرفت بیماری را گرفت. بنابراین تشخیص به موقع بیماری از اهمیت بسیار برخوردار است.
درمان :
برای این بیماری درمانهای دارویی و عمل جراحی انجام می شود. استفاده از داروهای خوراکی و قطره های چشمی چون مانیتول، گلیسیرین البته با دوز مشخص، این داروها به صورت کوتاه مدت و تا زمانی که بیماری پیشرفت زیادی نکرده موثر هستند. عمل جراحی برای کاهش فشار داخل چشم انجام می دهند یا در صورت کوری چشم را تخلیه ویک پروتز در کره چشم قرار می دهند.
درمان گلوکوم ۲ مرحله دارد. مرحله اول حالت اورژانسی است و باید سریعا فشار کره چشم را کم کرد. یکی از این داروها پیلوکارپین است که ایجاد میوز می کند. پیلوکارپین از طریق بسته شدن مردمک، عنبیه را می کشد و زاویه را بازتر می کند. پیلوکارپین را در مواقعی که انسداد مردمک نداشته باشیم استفاده می کنیم. پرواضح است که استفاده از آترورپین که یک داروی میدریاتیک است در درمان گلوکوم ممنوع است. داروی موثر دیگر سرم های دیورتیک هستند. که باعث، افزایش دفع مایع می شوند (مانیتول ۲۰٪). از استازولامید که مهار کننده آنزیم آن هیدراز کربنیک است و جزو داروهای دیورتیک است نیز استفاده می شود. از آنجایی که گلوکوم یک حالت اورژانسی است می توان از گلیسیرین خوراکی استفاده کرد. البته درمان اصلی گلوکوم جراحی است که بسته به نوع باز و بسته فرق می کند. اگر چسبندگی مردمک داشته باشیم عمل برشی روی عنبیه (Iridectomy) را انجام داده و قسمتی از عنبیه را بر می دارند تا جریان مایع دوباره برقرار شود. اگر عاملی زاویه را مسدود کرده باشد برطرف می کنیم و اگر مشکل انسداد زاویه به علت افزایش رشته کلاژن باشد روش درمانی اسکلروتومی و ایجاد کانولا می باشد.
vetshoop.ir
اپلیکیشن موبایل دامپزشک همراه
برای تهیه محصولات دامپزشکی و دامپروری ، کتابها و فیلم های آموزشی از قسمت زیر استفاده کنید.
